Inhoudsopgave
Catullus Biografie
Inleiding |
In Catullus 3 deelt de dichter dat de mus van zijn meisje is gestorven Dit is een verwijzing naar zijn geliefde Lesbia, die een mus als huisdier had. En volgens Catullus hield ze meer van deze mus dan van haar eigen ogen. Deze mus leek ook van haar te houden. Hij zat op haar schoot en tsjirpte alleen maar naar haar.
Catullus schreef ook dat de vogel van Lesbia hield zoals een meisje van haar moeder houdt. De vogel kwam nooit van haar schoot af, hij hield zoveel van haar. Als iemand anders van Lesbia hield, was hij misschien wel jaloers op de vogel, want hij had Lesbia's schoot net zo graag bezet als de vogel. Nu de vogel weg is, verwacht Catullus het voorwerp van Lesbia's liefde te zijn - of dat hoopt hij tenminste.
Catullus lijkt te rouwen om de dood van de mus, vooral in regels 11 tot en met 14. Catullus schrijft over hoe de vogel alleen is op zijn reis in de duistere duisternis. Niemand keert terug van de plek waar de mus heen gaat en er kunnen slechte dingen gebeuren met het vogeltje.
De dood van de vogel is zelfs nog problematischer voor de dichter omdat Lesbia erover huilt en een gebroken hart heeft Hij is zo van streek dat hij Cupido's en Venussen vraagt om ook te rouwen. Venus is de Romeinse godin van de liefde en Cupido is haar zoon.
Het is interessant dat Catullus naar hen verwijst in meervoud als eigennamen. Er was maar één Romeinse Venus en Cupido, maar Catullus verwijst naar meerdere van hen. Misschien richt hij zich tot meerdere goden en godinnen van de liefde omdat hij niet kan genieten van Lesbia's geschenken terwijl ze rouwt om de vogel.
In regel twee Catullus schrijft "en wat er ook is dat de mensen eerder behaagt:" Wat laat zien dat hij de dood van de vogel misschien niet al te serieus neemt. De dood van de mus zou alleen maar in de weg kunnen staan van het genieten van Lesbia, die hem zou bevallen door haar uiterlijk en haar vermogen om van hem te houden.
Catullus noemt ook Orcus Hij is de Romeinse god van de onderwereld; het Romeinse equivalent van de Griekse god Hades. Maar waar Hades een vergevingsgezinde god was die alleen betrokken was bij het beheer van de onderwereld en niet bij het straffen van de bewoners, was Orcus het tegenovergestelde. Orcus gaf er de voorkeur aan om de doden te straffen.
Na verloop van tijd werd Orcus geassocieerd met ogres, demonen en schepsels die mensenvlees verslinden. Het is onwaarschijnlijk dat Catullus dacht dat Orcus de vogel letterlijk zou opeten. Maar de onderwereld "verslond" ironisch genoeg wel de vogel, die toevallig een zwaluw was... Je kunt er zeker van zijn dat Catullus zich goed bewust was van deze woordspeling.
Zie ook: Eirene: Griekse godin van de vredeCatullus wist ook dat de Romeinen niet geloofden dat dieren naar de onderwereld gingen. De Grieken geloofden dat zielen moesten betalen om de rivier de Styx over te steken om in de onderwereld te komen. Het Romeinse geloof werd vaak geleend van de Grieken. Omdat dieren niet konden betalen om in de onderwereld te komen, kwamen ze niet in de muil van het hol van Orcus.
Catullus lijkt zijn minachting te verhullen in nepverdriet voor Lesbia. Door Orcus' naam aan te halen en stil te staan bij Lesbia's trieste "kleine ogen", laat Catullus zien dat hij de spot drijft met deze vogel en hoeveel hij betekende voor Lesbia. Nu de vogel weg is, kunnen Venus en Cupido hem misschien helpen Lesbia's liefde voor zich te winnen.
Catullus schreef het gedicht met het grote hendecasyllabische patroon Het is moeilijk om de maatsoort en de voeten in de Engelse vertaling na te bootsen, maar het patroon is duidelijk in het Latijn. De vorm geeft het gedicht een ernst die vaak wordt gewijd aan gedichten over de dood. Maar dit gaat over de dood van een mus. Ze zijn overal en gemakkelijk te vervangen.
Carmen 3 |
| Lijn | Latijnse tekst | Engelse vertaling |
|---|---|---|
| 1 | LVGETE, o Veneres Cupidinesque, | Treur, gij Gratiën en Geliefden, |
| 2 | et quantum est hominum uenustiorum: | en allen die de Gratiën liefhebben. |
| 3 | passer mortuus est meae puellae | Mijn vrouwenmus is dood, |
| 4 | passer, deliciae meae puellae, | de mus het huisdier van mijn vrouwe, |
| 5 | quem plus illa oculis suis amabat. | van wie ze meer hield dan haar eigen ogen; |
| 6 | nam mellitus erat suamque norat | want hij was honingzoet en kende zijn meesteres |
| 7 | ipsam tam bene quam puella matrem, | net zo goed als een meisje haar eigen moeder kent. |
| 8 | nec sese a gremio illius mouebat, | Hij wilde zich ook niet van haar schoot verwijderen, |
| 9 | sed circumsiliens modo huc modo illuc | maar huppelt nu hier, dan daar, |
| 10 | ad solam dominam usque pipiabat. | zou nog steeds alleen naar zijn meesteres tsjirpen. |
| 11 | qui nunc it per iter tenebricosum | Nu gaat hij de donkere weg, |
| 12 | illuc, unde negant redire quemquam. | vanwaar ze zeggen dat niemand terugkeert. |
| 13 | at uobis male sit, malae tenebrae | Maar vervloekt zijn jullie, vervloekte schaduwen |
| 14 | Orci, quae omnia bella deuoratis: | van Orcus, die alle mooie dingen verslinden! |
| 15 | tam bellum mihi passerem abstulistis | Mijn mooie mus, je hebt hem meegenomen. |
| 16 | o factum male! o miselle passer! | Ah, wreed! Ah, arm vogeltje! |
| 17 | tua nunc opera meae puellae | Allemaal door de lieve ogen van mijn dame |
| 18 | flendo turgiduli rubent ocelli. | zijn zwaar en rood van het huilen. |
Vorige Carmen
Bronnen |
VRoma Project: //www.vroma.org/~hwalker/VRomaCatullus/003.html
Zie ook: Ladon Griekse mythologie: De mythe van de meerkoppige Hesperiaanse draak