(Episch dichter, Romeins, 39 - 65 CE)

Inleiding

Lucan was een Romeinse epische dichter tijdens het bewind van keizer Nero. Ondanks zijn korte leven wordt hij beschouwd als een van de opmerkelijke figuren van de Zilveren Eeuw van de Latijnse literatuur, en zijn jeugd en snelheid van componeren onderscheiden hem van andere dichters. Zijn meesterwerk "Pharsalia was misschien wel het meest gevierd tijdens de Middeleeuwen, maar zijn werk had ook een enorme invloed op de poëzie en het drama van de 17e eeuw.

Marcus Annaeus Lucanus (in de Engelstalige wereld bekend als Lucan) werd in 39 n.Chr. geboren in Corduba in Hispania Baetica (het huidige Córdoba, Spanje). Hij was de kleinzoon van Seneca de Oudere en groeide op onder de voogdij van zijn oom, Seneca de Jongere Hij werd geboren in een rijke familie, kon retorica studeren in Athene en kreeg waarschijnlijk een filosofische en stoïcijnse opvoeding van zijn oom en anderen.

Hij kwam in de gunst van keizer Nero, vanwege zijn vroege belofte als retoricus en redenaar, en de twee werden goede vrienden. Lucan werd beloond met een quaestoraat voordat hij de wettelijke leeftijd had bereikt, en vervolgens met een benoeming tot auguraat in 60 n.Chr. nadat hij een prijs had gewonnen op de vijfjaarlijkse Neronia (een groots kunstfestival in Griekse stijl dat door Nero was opgericht). In deze periode verspreidde hij de eerstedrie boeken van zijn heldendicht, "Pharsalia" ("De Bello Civili") waarin het verhaal van de burgeroorlog tussen Julius Caesar en Pompeius op epische wijze werd verteld.

Op een gegeven moment verloor Lucan echter de gunst van Nero en werden verdere lezingen van zijn poëzie verboden, ofwel omdat Nero jaloers werd op Lucan of gewoon zijn interesse in hem verloor. Er wordt echter ook beweerd dat Lucan beledigende gedichten over Nero schreef, waarin hij suggereerde (net als anderen) dat Nero verantwoordelijk was voor de Grote Brand van Rome in 64 CE. Zeker de latere boeken van "Pharsalia zijn duidelijk anti-imperiaal en pro-Republiek, en komen in de buurt van specifieke kritiek op Nero en zijn keizerschap.

Lucan sloot zich later aan bij de samenzwering van Gaius Calpurnius Piso tegen Nero in 65 n. Chr. Toen zijn verraad werd ontdekt, beschuldigde hij eerst onder andere zijn eigen moeder in de hoop op gratie, maar hij moest op 25-jarige leeftijd toch zelfmoord plegen door op de traditionele manier een ader te openen. Zijn vader werd veroordeeld als staatsvijand, maar zijn moeder ontsnapte.

Het epische gedicht "Pharsalia over de oorlog tussen Julius Caesar en Pompeius wordt beschouwd als Lucans magnum opus, hoewel het bij zijn dood onvoltooid bleef en abrupt stopte in het midden van het 10e boek. Lucan bewerkt op vaardige wijze Virgil 's "Aeneis" en de traditionele elementen van het epische genre (vaak door omkering of ontkenning) als een soort negatief compositorisch model voor zijn nieuwe "anti-epische" doel. Het werk staat bekend om zijn verbale intensiteit en uitdrukkingskracht, hoewel Lucan ook goed gebruik maakt van de retorische technieken die een groot deel van de Latijnse literatuur uit de Zilveren Eeuw domineren. De stijl en het vocabulaire zijn vaak alledaags en demetrum eentonig, maar de retoriek wordt vaak tot echte poëzie verheven door de energie en de vlagen van vuur, zoals in de prachtige begrafenistoespraak van Cato over Pompeius.

Lucan dringt ook vaak zijn auteurspersoonlijkheid het verhaal binnen, waarmee hij de neutraliteit van het traditionele epos zo goed als overboord zet. Sommigen zien de passie en woede die Lucan in het hele epos laat zien. "Pharsalia Het is misschien wel het enige grote Latijnse epische gedicht waarin de tussenkomst van de goden wordt vermeden.

"Laus Pisonis ( "Lof van Piso" ), een eerbetoon aan een lid van de familie Piso, wordt ook vaak toegeschreven aan Lucan (hoewel ook aan anderen), en er is een lange lijst van verloren gegane werken, waaronder een deel van een Trojaanse cyclus, een gedicht ter lof van Nero en een gedicht over de Romeinse brand van 64 CE (waarin Nero mogelijk wordt beschuldigd van brandstichting).

• "Pharsalia" ("De Bello Civili")