(Didactisch gedicht, Grieks, ca. 700 v. Chr., 1.022 regels)

Inleiding

De "Theogonie (Gr: " Theogonia". ) van de oude Griekse dichter Hesiod is een didactisch of instructief gedicht Het beschrijft de oorsprong van de kosmos en de ingewikkelde en onderling verbonden genealogieën van de goden van de oude Grieken, evenals enkele verhalen eromheen.

Het was gecomponeerd rond 700 BCE waardoor het (samen met "De Ilias" en "De Odyssee" van Homer ) een van de vroegste bewaard gebleven werken over de Griekse mythologie.

(N.B. Er zijn verschillende alternatieve spellingen Bijvoorbeeld, "c" en "k" zijn over het algemeen uitwisselbaar, net als "us" en "os", bijv. Cronus/Kronos , Crius/Kreios , Cetus/Ceto/Keto , etc, en sommige zijn beter bekend in hun Latijnse vorm).

In het prille begin was Chaos Het niets waaruit de eerste bestaansvoorwerpen zijn ontstaan, is spontaan ontstaan. De parthenogene kinderen van Chaos was Gaia (de aarde), Eros (Verlangen of seksuele liefde), Tartarus (de onderwereld), Erebus (Duisternis) en Nyx (Nacht).

Erebos en Nyx plantten zich voort om Aither (Helderheid) en Hemera (Dag) te maken, en van Gaia kwamen Ouranos (Hemel), de Ourea (Bergen) en Pontus (Zee). Ouranos paarde met Gaia om drie reeksen nakomelingen te maken: de twaalf Titanen (Oceanos, Coeus, Crius, Hyperion, Iapetos, Theia, Rhea, Themis, Mnemosyne, Phoebe, Tethys en Kronos), een ras van machtige godheden die regeerden tijdens de legendarische Gouden Eeuw; dedrie Kyklopen of Cyclopen (Brontes, Steropes en Arges), een ras van eenogige reuzen; en de drie Hecatonchires (Kottos, Briareos en Gyges), honderdhandige reuzen met nog meer kracht en wreedheid dan de Titanen.

Ouranos walgde zo van de Hecatonchires dat hij ze terugduwde in Gaia's baarmoeder. Gaia smeekte de Titanen Alleen Kronos, de jongste en meest ambitieuze Titaan, was hiertoe bereid en castreerde zijn vader met Gaia's sikkel. Ouranos' bloed spatte op de aarde en hieruit ontstonden de Erinyen (de wraakzuchtige Furiën), de Gigantes (reuzen) en de Meliai (een ras van boomnimfen). Kronos gooide Ouranos' afgehakte testikels in zee en Aphrodite (de godin van de liefde) vormde zich uithet zeeschuim dat daardoor ontstond.

Nyx bracht veel kinderen voort waaronder Moros (Verdoemenis), Oneiroi (Dromen), Ker en de Keres (Bestemmingen), Eris (Tweedracht), Momos (Schuld), Philotes (Liefde), Geras (Ouderdom), Thanatos (Dood), de Moirai (Schikgodinnen), Nemesis (Vergelding), de Hesperiden (Dochters van de Nacht), Hypnos (Slaap), Oizys (Ontbering) en Apate (Bedrog). Eris bracht op haar beurt Ponos (Pijn), Hysmine (Gevechten), de Neikea (Ruzies), de Phonoi (Moorden) voort,Lethe (Vergetelheid), Makhai (Strijd), Pseudologos (Leugens), Amphilogia (Geschillen), Limos (Hongersnood), Androktasia (Mensenslachtingen), Ate (Verwoesting), Dysnomia (Wetteloosheid), de Algea (Ziekten), Horkos (eden) en Logoi (Verhalen).

Na de castratie van Ouranos , Gaia trouwde met Pontus en zij brachten een reeks zeegoden, nimfen en monsters voort, waaronder Nereus (de Oude Man van de Zee, ook bekend als Proteus en Phorcys in zijn andere aspecten, van wie de Nereïden afstamden, de vijftig nimfen van de zee, waarvan Thetis de bekendste is), Thaumas (die later trouwde met de Oceanid Electra, en Iris, of Regenboog, baarde, en de twee gevleugelde geesten, Aello en Ocypetes, bekend alsde Harpijen), Eurybia en Cetus (een afzichtelijk zeemonster).

Cetus en haar broer Phorcys hadden veel kinderen waaronder de Graiae (de drie grijze heksen met één oog en één tand die ze met elkaar delen), de drie Gorgons (de bekendste is de slangharige Medusa, die later het gevleugelde paard Pegasus zou baren), Echidna (een monster met een slangenlichaam dat op zijn beurt weer vele andere bekende monsters voortbracht, zoals de Leeuw van Nemean, de Chimera, de Hydra, de Sfinx en Cerberus) en Ophion.

De Titanen trouwden met elkaar en hadden zelf afstammelingen van Titan: Oceanus en Tethys baarden de drieduizend Oceanid nimfen (waaronder Electra, Calypso en Styx) en alle rivieren, fonteinen en meren van de wereld; Theia en Hyperion kregen Helios (zon), Selene (maan) en Eos (dageraad); Crius en Eurybia kregen Astraios (vader, met Eos, van de windgoden, Zephyros, Boreas, Notos en Eurus, en alle sterren), Pallas(vader, met de Oceanid Styx, van Zelos of Zeal, Nike of Victory, Cratos of Strength en Bia of Force), en Perses; Coeus en Phoebe trouwden om Leto en Asteria voort te brengen (moeder, met haar nicht Perses van Hecate, de godin van de wildernis, bevalling, hekserij en magie); Iapetos trouwde met de Oceanid nimf Clymene en had Atlas, Menoetius, Prometheus en Epimetheus.

Kronos die zichzelf had opgeworpen als leider van de Titanen, trouwde met zijn zus Rhea maar, indachtig de profetie dat een van zijn kinderen hem ten val zou brengen, zorgde hij ervoor dat elk van de kinderen die ze baarde werd verzwolgen: Hestia (godin van de haard en huiselijkheid), Demeter (godin van de aarde en vruchtbaarheid), Hera (godin van de vrouwen en het huwelijk), Hades (god van de onderwereld), Poseidon (god van de zee) en Zeus (god van de hemel en de donder, en later de koning van deMet de hulp van Gaia en Ouranos slaagde Rhea er echter in om Kronos zover te krijgen dat hij Zeus van dit lot redde en hem vervolgens zover te krijgen dat hij zijn andere vijf kinderen opbraakte.

Samengaan met Zeus de andere nakomelingen van Rhea en Kronos (samen bekend als de Olympische goden, voor hun gekozen thuis op de berg Olympus), samen met de Kyklopen, Prometheus en Epimetheus, voerden vervolgens een grote tienjarige oorlog tegen de Titanen en de Giganten om de controle over de kosmos. Uiteindelijk bevrijdde Zeus de Hecatonchires uit hun gevangenschap in Tartarus om de aarde te laten schudden, waardoor hij de overhand kon krijgen.in de strijd en werpt de woede van zijn bliksemschichten op de Titanen en werpt hen neer in Tartarus.

In haar woede over de nederlaag van de Titanen kreeg Gaia een laatste zoon, verwekt door Tartarus, bekend als Typhoeus of Typhon. Typhoeus was een van de meest groteske en dodelijke monsters aller tijden, hij reikte zo hoog als de sterren, zijn handen reikten naar het oosten en westen met honderd drakenkoppen op elk, zijn onderste helft bestond uit gigantische sissende slangenkronkels, en zijn hele lichaam was bedekt met vleugels en met vuur...Hij werd echter ook verslagen door Zeus, die hem gevangen zette onder de Etna.

Omdat Prometheus Zeus had geholpen in de strijd tegen de Titanen, werd hij niet naar Tartarus gestuurd zoals de anderen, maar zijn latere pogingen om Zeus te misleiden en vervolgens zijn diefstal van verboden vuur van de Olympische goden, leidden ertoe dat Zeus hem strafte door hem vast te ketenen aan een klif waar een adelaar zich voortdurend zou voeden met zijn lever, die elke dag op magische wijze zou regenereren. Ook als gevolg van De diefstal van Prometheus van het geheim van vuur voor de mens, riep Zeus Athena en Hephaistos, de kreupele smid van de goden, op om een mooie vrouw te creëren, Pandora, die een kruik opende (in moderne verslagen "de doos van Pandora" genoemd) waarin al het kwaad van de mensheid vrijkwam en alleen de Hoop binnenliet nadat ze de kruik weer had gesloten. Hesiod suggereerde op dit punt ook dat vrouwen in het algemeen voortaan als een vloek voor mannen moesten worden beschouwd.

Zeus , nu gevestigd als koning van de Olympische goden eerst trouwde met de Oceanid Metis Maar om een voorspelling te voorkomen dat een eventueel nageslacht van zijn verbintenis met Metis groter zou zijn dan hijzelf, slikte Zeus Metis zelf in om te voorkomen dat ze zou bevallen. Metis was op dat moment echter al zwanger van Athena en ze voedde haar in Zeus, totdat Athena volledig bewapend uit Zeus' voorhoofd tevoorschijn kwam.

Zeus' tweede vrouw was de Titan Themis die de drie Horae (de Uren, godinnen die het geordende leven regelen), Eunomia (Orde), Dike (Gerechtigheid), Eirene (Vrede), Tyche (Voorspoed) en de drie Moirae (de Schikgodinnen, witgeklede personificaties van het lot, namelijk Klotho de Spinner, Lachesis de Alotter en Atropos de Ongedraaide, een alternatieve versie van hun afstamming voor hun schepping door Nyx) baarde.

Zeus' derde vrouw was de Oceanische Eurynoom die de drie Charites of Gratiën droeg, godinnen van charme, schoonheid, natuur, menselijke creativiteit en vruchtbaarheid, namelijk Aglaea (Schoonheid), Euphrosyne (Vrolijkheid) en Thalia (Vrolijkheid).

Zeus' vierde vrouw was zijn eigen zuster Demeter die Persephone baarde, die later met Hades zou trouwen en Melinoe (godin van de geesten), Zagreus (god van de Orfeïsche mysteriën) en Macaria (godin van het gezegende hiernamaals) zou baren.

Zeus' vijfde vrouw was de Titan Mnemosyne van wie de negen Muzen kwamen, Clio (Geschiedenis), Euterpe (Muziek), Thalia (Komedie), Melpomene (Tragedie), Terpsichore (Dans), Erato (Lyrische Poëzie), Polyhymnia (Koorpoëzie), Urania (Astronomie) en Calliope (Heldenpoëzie).

Zeus' zesde vrouw was de tweede generatie Titan Leto die Apollo (de god van muziek, poëzie en orakels, die op het drijvende eiland Delos werd geboren nadat Hera Leto had verboden op aarde te bevallen) en zijn tweelingzus Artemis (godin van de jacht, bevalling en vruchtbaarheid) ter wereld bracht.

Zeus' zevende en laatste vrouw was zijn zus Hera die geboorte gaf aan Hebe (schenker van de goden), Ares (god van de oorlog), Enyo (godin van de oorlog), Hephaistos (de kreupele smid en ambachtsman van de goden) en Eileithyia (godin van de bevalling en vroedkunde).

Maar buiten zijn huwelijken, Zeus had ook veel affaires met sterfelijke vrouwen, zoals Semele, die de moeder was van Dionysus (bij de Grieken ook bekend als Bacchus), god van de wijn en extase; Danae, die de moeder was van de held Perseus; Leda, die de moeder was van Helena van Troje, Klytemnestra en de tweeling Castor en Pollux; en Alkmene, die de moeder was van de held Herakles.

Zeu's broer Poseidon trouwde met de Nereïde Amphitrite en bracht Triton voort, de boodschapper van de diepte. De held Theseus, de zoon van Aethra, werd beschouwd als gezamenlijk verwekt door zowel Poseidon als Aethra's echtgenoot Aegeus, omdat Aethra met beiden had geslapen in de nacht van zijn conceptie.

Aphrodite werd door Zeus uitgehuwelijkt aan zijn eigen zoon, de kreupele en lelijke Hephaistos, in een poging om jaloezie en rivaliteit over haar grote schoonheid te voorkomen. Maar desondanks had ze een verhouding met Ares en baarde ze Eros (Liefde), Phobos (Angst), Deimos (Lafheid) en Harmonia (Harmonie). Harmonia zou later trouwen met Cadmus, de stichter van Thebe, om Ino, Semele (de moeder vanDionysus door Zeus), Agaue, Polydorus en Autonoe.

De "Theogonie is in wezen een grootschalige synthese van een grote verscheidenheid aan lokale Griekse tradities over de goden en het universum, georganiseerd als een verhaal dat vertelt over de schepping van de wereld uit Chaos en over de goden die de kosmos vorm gaven. Tot op zekere hoogte is het het Griekse mythologie-equivalent van het boek Genesis in het Hebreeuwse en christelijke "Bijbel" Het geeft een overzicht van de vroege generaties en genealogie van de goden, titanen en helden sinds het begin van het universum.

Interessant, Hesiod beweert in het werk dat hij (een dichter, en niet een of andere machtige koning) de autoriteit en verantwoordelijkheid had gekregen om deze verhalen rechtstreeks door de Muzen te verspreiden, waarmee hij zichzelf bijna in de positie van een profeet plaatste.

Formeel wordt het gedicht gepresenteerd als een hymne van 1.022 regels waarin Zeus en de Muzen worden aangeroepen, in de traditie van de hymnische preludes waarmee een oude Griekse rapsode zijn optreden op poëtische wedstrijden begon. De uiteindelijke geschreven vorm van het "Theogonie werd echter waarschijnlijk pas in de 6e eeuw v. Chr. vastgelegd en sommige bewerkers hebben geconcludeerd dat een paar kleine episodes, zoals de Typhoeus-episode in verzen 820-880, een interpolatie is (een passage die later is geïntroduceerd).

Het moet misschien niet gezien worden als een definitieve bron van de Griekse mythologie, maar eerder als een momentopname van een dynamische traditie van mythen zoals die op dat moment bestond. De Griekse mythologie bleef na die tijd veranderen en aanpassen, en sommige verhalen en eigenschappen van de verschillende goden zijn in de loop der tijd ook veranderd.

• Engelse vertaling door Hugh Evelyn-White (Internet Sacred Text Archive): //www.sacred-texts.com/cla/hesiod/theogony.htm
• Griekse versie met woord-voor-woord vertaling (Perseus Project): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus:text:1999.01.0129

[rating_form id="1″]