(ट्रॅजेडी, लॅटिन/रोमन, सी. 55 सीई, 1,061 ओळी)

परिचयथेबेसमध्ये घडले की तो त्याच्या गावी परत जाण्याचा विचार करतो, जरी त्याची पत्नी जोकास्टा त्याच्या संकल्पाला बळ देते आणि तो राहतो.

जोकास्टाचा भाऊ क्रेऑन डेल्फी येथील ओरॅकलमधून ओरॅकल निर्देशांसह परत आला की, प्लेगचा अंत करा, थीब्सला माजी राजा लायसच्या मृत्यूचा बदला घ्यावा लागेल. ईडिपस आंधळा संदेष्टा टायरेसिअसला दैवज्ञांचा अर्थ स्पष्ट करण्यास सांगतो आणि तो अनेक भयानक चिन्हे असलेले बलिदान करण्यासाठी पुढे जातो. तथापि, टायरेसिअसला त्याच्या हत्याकांडाचे नाव देण्यासाठी इरेबस (हेड्स) येथून लायसच्या आत्म्याला परत बोलावणे आवश्यक आहे.

लायसच्या भूताशी बोलल्यानंतर क्रेऑन टायरेसिअसला भेटून परत आला, परंतु प्रथम ते उघड करण्यास तयार नाही इडिपस मारेकऱ्याचे नाव. जेव्हा इडिपसने त्याला धमकावले, तेव्हा क्रेऑन शांत झाला आणि अहवाल देतो की लायसने त्याच्या हत्येचा आणि त्याच्या लग्नाचा बेड अपवित्र केल्याचा आरोप स्वतः ओडिपसवर केला आहे. लायसच्या भूताने वचन दिले की प्लेग तेव्हाच थांबेल जेव्हा राजाला थेबेसमधून हद्दपार केले जाईल आणि क्रेऑनने इडिपसला राजीनामा देण्याचा सल्ला दिला. परंतु ईडिपसचा असा विश्वास आहे की क्रेऑनने टायरेसिअसच्या सानिध्यात, त्याचे सिंहासन ताब्यात घेण्याच्या प्रयत्नात ही कथा शोधली आहे आणि क्रेऑनच्या निर्दोषतेचा निषेध असूनही, ईडिपसने त्याला अटक केली आहे.

ओडिपस, तरीही , एका माणसाच्या अंधुक स्मरणाने अस्वस्थ होतो ज्याला त्याने थेब्सला येताना रस्त्यात मारले होते कारण त्याच्यासमोर उद्धटपणे वागले होते, आणि आश्चर्यचकित होते की हे खरोखरच घडले असते का?त्याचे वडील लायस होते. एक वृद्ध मेंढपाळ / संदेशवाहक कॉरिंथहून ईडिपसला सांगण्यासाठी येतो की त्याचा दत्तक पिता, राजा पॉलीबस मरण पावला आहे आणि त्याने त्याच्या सिंहासनावर दावा करण्यासाठी परत यावे. ईडिपस परत येऊ इच्छित नाही कारण तो आपल्या आईशी लग्न करेल या भविष्यवाणीची त्याला अजूनही भीती वाटत होती, परंतु संदेशवाहक नंतर त्याला सांगतो की त्याला माहित आहे की करिंथची राणी त्याची खरी आई नाही, कारण तो मेंढपाळ होता ज्याच्यावर जबाबदारी सोपवण्यात आली होती. एवढ्या वर्षांपूर्वी सिथेरॉन पर्वतावरील इडिपसचे बाळ. त्यानंतर हे स्पष्ट होते की ईडिपस हा जोकास्टाचा मुलगा आहे, अशा प्रकारे अपोलोच्या मूळ भविष्यवाणीचा दुसरा भाग उघड करतो आणि तो यातना देत पळून जातो.

ओडिपसने प्रथम स्वत:ला मारण्याचा विचार कसा केला हे सांगण्यासाठी दुसरा संदेशवाहक प्रवेश करतो. शरीर जंगली श्वापदांकडे फेकून दिले, परंतु नंतर, थेब्सच्या दुःखाचा विचार करून, त्याला वाटले की त्याचा गुन्हा आणखी वाईट शिक्षेस पात्र आहे आणि त्याने स्वतःच्या हातांनी त्याचे डोळे फाडून टाकले. त्यानंतर इडिपस स्वत: आत प्रवेश करतो, आंधळा होतो आणि खूप वेदना होत असतो आणि जोकास्टाचा सामना करतो. तिच्या कृतीतून तिला कळले की तिलाही स्वतःला शिक्षा करावी लागेल आणि तिने ओडिपसची तलवार उचलून आत्महत्या केली.

सेनेका चे “ओडिपस” ॲरिस्टॉटल आणि होरेस यांच्या शोकांतिकेच्या शैलीवर, कृती, वेळ आणि स्थान यांच्या संपूर्ण एकतेसह, दोन्हीचे पालन करते.आणि पाच कृतींपैकी प्रत्येक वेगळे करणारी कोरस. हे अॅरिस्टॉटलच्या विश्वासाचे देखील पालन करते की रंगमंचावर होणारी हिंसा कॅथार्टिक आहे आणि सेनेका विकृतीकरण आणि त्यागाच्या रक्तरंजित कृत्यांना मुक्त राज्य देते. तथापि, सेनेका ची नाटके प्रत्यक्षात कधी सादर केली गेली होती किंवा केवळ निवडक गटांमध्ये वाचनासाठी लिहिली गेली होती याबद्दल एक दीर्घकाळ (आणि चालू) वाद आहे. काही समीक्षकांनी असा निष्कर्ष काढला आहे की त्यांचा उद्देश सम्राट नीरोच्या दरबारातील आक्रोशांवर तिरकसपणे भाष्य करण्याचा होता आणि काहींनी ते तरुण नीरोच्या शिक्षणाचा एक भाग म्हणून वापरले होते.

जरी सामान्य शब्दात सोफोकल्स<वर आधारित 19>' खूप पूर्वीचे नाटक, "ओडिपस द किंग" , दोन नाटकांमध्ये अनेक फरक आहेत. एक महत्त्वाचा फरक असा आहे की सेनेका च्या नाटकात जास्त हिंसक स्वर आहे. उदाहरणार्थ, टायरेसियासने केलेल्या बलिदानाचे वर्णन ग्राफिक आणि रक्तरंजित तपशीलात केले आहे जे सोफोकल्स ' दिवसात अयोग्य मानले गेले असते. किंबहुना, टायरेसिअस आणि त्याच्या औग्युरीचा समावेश असलेला संपूर्ण लांब दृश्य सोफोक्लिस मध्ये अजिबात समतुल्य नाही आणि ईडिपसने त्याच्या सत्याचा शोध लावल्याचा नाट्यमय परिणाम कमी करण्याचा दुर्दैवी परिणाम या दृश्यावर होतो. ओळख, ही वस्तुस्थिती आहे जी निश्चितपणे सेनेका स्वतःला खूप स्पष्ट झाली असावी, आणि ती घालण्याचे कारण स्पष्ट नाही.

गर्वी आणि सामर्थ्यवान लोकांपेक्षा वेगळेकिंग ऑफ सोफोक्लेस ' नाटक, सेनेका च्या आवृत्तीतील ओडिपसचे पात्र भयभीत आणि अपराधी आहे, आणि त्याला सर्वत्र काळजी वाटते की तो महान लोकांसाठी कोणत्या ना कोणत्या प्रकारे जबाबदार असेल. थेबान प्लेग. Sophocles ' नाटकात, ओडिपस फाशीवर लटकलेल्या जोकास्टाचे प्रेत पाहून स्वत:ला आंधळा करतो, तिच्या पोशाखातील सोनेरी ब्रोचेस वापरून त्याचे डोळे काढतो; सेनेका च्या नाटकात, ओडिपस जोकास्टाच्या मृत्यूपूर्वी त्याचे डोळा बाहेर काढून स्वत: ला आंधळे करतो आणि त्यामुळे जोकास्टाच्या मृत्यूचे थेट कारण आहे.

सोफोकल्स<साठी 19>, ​​शोकांतिका ही नायकाच्या पात्रातील दुःखद दोषाचा परिणाम आहे, तर सेनेका साठी, नशीब अक्षम्य आहे आणि माणूस नियतीच्या विरोधात असहाय्य आहे. कॅथार्सिससाठी, प्रेक्षकांना दया आणि भीती वाटली पाहिजे, आणि सोफोक्लेस हे एका संशयास्पद कथानकाने पूर्ण करते, परंतु सेनेका एक व्यापक आणि क्लॉस्ट्रोफोबिक मूड जोडून अधिक चांगले होते जे वर फिरत असल्याचे दिसते. पात्रे, ओळखीच्या वेदनांनी त्यांची गळचेपी करत आहेत.

सेनेका च्या इतर नाटकांसोबत, विशेषतः “ओडिपस” हे होते. एलिझाबेथन इंग्लंडमधील शास्त्रीय नाटकाचे एक मॉडेल म्हणून ओळखले जाते आणि काही लोकांसाठी नैतिक निर्देशांचे महत्त्वपूर्ण कार्य म्हणून देखील ओळखले जाते. जरी ते स्टेजवर सादर करण्याऐवजी खाजगी मेळाव्यात पठण केले जावे असा हेतू असला तरीही (आणि ते प्राचीन काळात सादर केल्याचा कोणताही पुरावा नाही.जग), पुनर्जागरण काळापासून ते अनेक वेळा यशस्वीरित्या मांडले गेले आहे. बळकट शक्तींविरुद्ध शक्तीहीनता या थीमसह, प्राचीन काळातील ते आजही तितकेच प्रासंगिक असल्याचे वर्णन केले गेले आहे.

टी.एस. एलियटसह काही समीक्षकांनी असा दावा केला आहे की “इडिपस” , सेनेका च्या इतर नाटकांप्रमाणे, स्टॉक कॅरेक्टर्सने साधेपणाने लोक बनवले आहेत. तथापि, इतरांनी ही टीका नाकारली आहे, असा दावा केला आहे की संपूर्ण नाटकातील एकमेव खरोखर स्टॉक कॅरेक्टर हे मेसेंजरचे आहे आणि इडिपसला स्वतः नाटकात एक अतिशय गुंतागुंतीची मानसिक केस मानण्यात आली आहे.

• फ्रँक जस्टस मिलर (Theoi.com) द्वारे इंग्रजी अनुवाद: //www.theoi.com/Text/SenecaOedipus.html
• लॅटिन आवृत्ती (द लॅटिन लायब्ररी): //www.thelatinlibrary.com/sen/sen.oedipus.shtml