(Τραγωδία, ελληνική, περ. 424 π.Χ., 1.295 στίχοι)

Εισαγωγή

" Εκάβη " (Gr: " Hekabe " ) είναι μια τραγωδία του αρχαίου Έλληνα θεατρικού συγγραφέα Ευριπίδης , γραμμένο γύρω στο 424 π.Χ. . Η ιστορία λαμβάνει χώρα μόλις μετά τον Τρωικό Πόλεμο , καθώς οι Έλληνες επιστρέφουν στην πατρίδα τους, και απεικονίζει τη θλίψη των Εκούβα, βασίλισσα της πεσμένης πόλης της Τροίας , πάνω από το θυσία της κόρης της Πολυξένης , και το εκδίκηση αναλαμβάνει το προστιθέμενο απώλεια του γιου της Πολύδωρου . Είναι ένα από τα πιο ζοφερά από όλα τα Τα δράματα του Ευριπίδη .

Στο έναρξη του έργου , το φάντασμα του νεαρού Πολύδωρου εξηγεί πώς βρέθηκε εκεί, στις ακτές της χερσονήσου Χερσόνησος της Θράκης, πώς τον είχε στείλει ο βασιλιάς Πρίαμος στην προστασία του φίλου του, του Θράκα βασιλιά Πολύμεστορα, καθώς ο πόλεμος άρχισε να πηγαίνει άσχημα για τους Τρώες, μεταφέροντας μια ποσότητα χρυσού και κοσμημάτων για να πληρώσει για τη φύλαξή του εκεί, αλλά πώς ο Πολύμεστος τον είχε δολοφονήσει κυνικά για το θησαυρόμετά την πτώση της Τροίας, ρίχνοντας το σώμα του αγοριού στη θάλασσα.

Η σκιά του Πολύδωρου εξηγεί επίσης πώς οι νικητές Έλληνες και οι Τρώες αιχμάλωτοί τους είχαν αγκυροβολήσει στο ίδιο ακριβώς μέρος κατά την επιστροφή τους, και τώρα παρέμεναν εκεί ακινητοποιημένοι κατ' εντολή του φαντάσματος του Έλληνα πολεμιστή Αχιλλέα, και πώς, προκειμένου να εξευμενίσουν το πνεύμα του Αχιλλέα και να επιτρέψουν στους Έλληνες να συνεχίσουν την επιστροφή τους, η ίδια η αδελφή του Πολύδωρου, η Πολυξένη, πρέπει να θυσιαστεί.

Βασίλισσα Εκούβα της Τροίας , η οποία είναι πλέον μία από τις αιχμάλωτες, παρουσιάζεται, αγωνιώντας για έναν εφιάλτη που είδε και θρηνώντας τις μεγάλες απώλειες του συζύγου και των γιων της στον Τρωικό Πόλεμο, και τώρα το πρόσθετο μαρτύριο ότι πρέπει να θυσιάσει την ίδια της την κόρη, την Πολυξένη. Ο χορός των αιχμάλωτων Τρωαδίτισσων γυναικών εκφράζει τη συμπάθειά του για τη δύσκολη θέση της Εκούβας.

Η Πολυξένη συμμετέχει μαζί με τη μητέρα της σε μια συγκινητική και θλιβερή σκηνή θρήνου, μέχρι που έρχεται ο Οδυσσέας να φέρει την Πολυξένη για τη θυσία. Ο εύγλωττος και πειστικός Οδυσσέας προσπαθεί να πείσει την Εκάβη να μην πάρει πολύ κατάκαρδα τον χαμό της κόρης της. Η Εκάβη, από την πλευρά της, προσπαθεί να ντροπιάσει τον Οδυσσέα για να απελευθερώσει την κόρη της, αλλά εκείνος δεν συγκινείται. Η ίδια η Πολυξένη έχει συμβιβαστεί με τη μοίρα της, δηλώνοντας ότιπροτιμά τον θάνατο από τη δουλεία.

Ο κήρυκας Ταλθύβιος περιγράφει το θάνατο της Πολυξένης και η θλιμμένη Εκούβα διατάζει να μην αγγίξει κανείς το πτώμα της, ζητώντας νερό για έναν τελετουργικό καθαρισμό. Ωστόσο, ο υπηρέτης που φέρνει το νερό ανακαλύπτει επίσης το πτώμα του γιου της Εκούβας Πολύδωρου, που έχει πλέον ξεβραστεί στην ακτή. Η Εκούβα υποψιάζεται αμέσως ότι ο Πολύδωρος σκότωσε το γιο της για το θησαυρό και, ωθούμενη πλέον στα όρια τουτρελαμένη από τα βάσανά της, αρχίζει να σχεδιάζει την εκδίκησή της.

Καλεί τον Έλληνα ηγέτη Αγαμέμνονα για βοήθεια, και αυτός της επιτρέπει να καλέσει τον Πολύμεστορα κοντά της. Η Εκούμπα στέλνει στον Πολύμεστορα ένα μήνυμα προσποιούμενη ότι θέλει να του πει για κάποιο θησαυρό που είχε θάψει στην Τροία, και αυτός φτάνει κανονικά, συνοδευόμενος από τους δύο γιους του. Τους οδηγεί στη σκηνή της Εκούβας, όπου τους εξουδετερώνουν οι Τρωαδίτισσες που κρύβονται μέσα.

Οι δύο γιοι, ατυχή παράπλευρα θύματα του ευρύτερου σχεδίου της Εκούβας, εξοντώνονται με συνοπτικές διαδικασίες και, αφού ακούγονται αιμοσταγείς κραυγές από το εσωτερικό της σκηνής, η Εκούβα βγαίνει θριαμβεύτρια. Ο Πολύμεστωρ σέρνεται έξω από τη σκηνή, τυφλωμένος και σε αγωνία, και υποβιβασμένος στο επίπεδο του ζώου. Καταριέται την Εκούβα και την Τρωαδίτισσα, απειλώντας με άγρια και αιματηρή τιμωρία.

Ο Αγαμέμνονας καλείται να κρίνει τον Πολύμηστορα και την Εκάβη. Ο Πολύμηστορας προσποιείται πολλές δικαιολογίες για το φόνο του Πολύδωρου, αλλά η Εκάβη πείθει τον Αγαμέμνονα ότι σκότωσε το γιο της καθαρά για το χρυσό. Ο Πολύμηστορας αποκαλύπτει μια προφητεία ότι η Εκάβη θα πεθάνει στο ταξίδι για την Ελλάδα και ότι η κόρη της Κασσάνδρα θα πεθάνει από τα χέρια της γυναίκας του Αγαμέμνονα, της Κλυταιμνήστρας. Στο τέλος του έργου,Ο Πολύμεστωρ εξορίζεται από τον Αγαμέμνονα για να ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια του μόνος του σε ένα έρημο νησί.

" Εκάβη " είναι μία από τις λίγες τραγωδίες που προκαλούν στο κοινό την αίσθηση της απόλυτης ερήμωσης και καταστροφής Λίγες αρχαίες τραγωδίες καταλήγουν σε μια τόσο απόλυτη απελπισία για όλους τους πρωταγωνιστές, και ακόμη λιγότερες υπονοούν ότι η τρομερή μοίρα τους ήταν τόσο άξια.

Ωστόσο, η το έργο είναι επίσης αξιοσημείωτο για τη χάρη και την καθαρότητα του ύφους του , και βρίθει από εντυπωσιακές σκηνές και όμορφα ποιητικά αποσπάσματα (ένα ιδιαίτερα καλό παράδειγμα είναι η περιγραφή της κατάληψης της Τροίας).

Η Τρωική βασίλισσα Εκούβα στον απόηχο του Τρωικού Πολέμου είναι μια από τις πιο τραγικές φιγούρες της κλασικής λογοτεχνίας. Ο σύζυγός της, βασιλιάς Πρίαμος, πέθανε μετά την πτώση της Τροίας από το χέρι του γιου του Αχιλλέα, Νεοπτόλεμου- ο γιος της Έκτορας, ο Τρώας ήρωας, σκοτώθηκε στη μάχη από τον Έλληνα ήρωα Αχιλλέα, όπως και ένας άλλος γιος της, ο Τρωίλος- ο γιος της, ο Πάρης, η κύρια αιτία του πολέμου, σκοτώθηκε από τον Φιλοκτήτη- όμωςένας άλλος γιος της, ο Δείφοβος, σκοτώθηκε κατά τη λεηλασία της Τροίας και το σώμα του ακρωτηριάστηκε- ένας άλλος γιος της, ο μάντης Έλενος, πήρε ως σκλάβο ο Νεοπτόλεμος- ο μικρότερος γιος της, ο Πολύδωρος, σκοτώθηκε ατιμωτικά από τον Θράκα βασιλιά Πολύμεστορα για χάρη κάποιου χρυσού και θησαυρού- η κόρη της, Πολυξένη, θυσιάστηκε στον τάφο του Αχιλλέα- μια άλλη κόρη της, η μάντισσα Κασσάνδρα, δόθηκε ωςπαλλακίδα και πόρνη του Έλληνα βασιλιά Αγαμέμνονα μετά τον πόλεμο (για να σκοτωθεί αργότερα μαζί του, όπως περιγράφεται στο Αισχύλος ' "Αγαμέμνων" ) και η ίδια δόθηκε ως σκλάβα στον μισητό Οδυσσέα (όπως περιγράφεται στο Ευριπίδης ' "Οι Τρωαδίτισσες" ).

Δεδομένων όλων αυτών, η Εκούβα μπορεί να συγχωρεθεί μια μικρή πικρία. Υποφέροντας ήδη από τους πολλαπλούς θανάτους του συζύγου και των γιων της κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, η Εκούβα έρχεται στη συνέχεια αντιμέτωπη με δύο ακόμη βασανιστικές απώλειες, οι οποίες είναι αρκετές για να την ανατρέψουν τελικά στο ρόλο της εκδικητικής επιτιθέμενης, και το έργο επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στην ψυχολογική διαδικασία με την οποία ένα θύμα μετατρέπεται σεσε εκδικητή.

Ουσιαστικά χωρίζεται σε δύο μέρη: στο πρώτο μέρος, το οποίο επικεντρώνεται στον θυσιαστικό θάνατο της κόρης της Εκούβας Πολυξένης από τους νικητές Έλληνες, η Εκούβα παρουσιάζεται ως ένα αβοήθητο θύμα των ελληνικών μηχανορραφιών- στο δεύτερο μέρος, στο οποίο απαντά στη δολοφονία του γιου της Πολύδωρου από τον Θράκα βασιλιά Πολύμεστορα, έχει γίνει μια αμείλικτη δύναμη εκδίκησης.

Αν και η ίδια η Εκούβα έχει πολύ περισσότερες δικαιολογίες από τους άνδρες χαρακτήρες για την αποτρόπαια συμπεριφορά της, το ψυχολογικό της τραύμα την μετατρέπει σε εξίσου ένοχη κακοποιό με όλους αυτούς, αποσπώντας όχι μία αλλά δύο ζωές για τη ζωή του Πολύδωρου, εκτός από το να τυφλώσει τον Πολύμεστορα. Όπως ακριβώς ο τυφλωμένος Πολύμεστορας υποβιβάζεται στο επίπεδο του ζώου, έτσι και η ίδια η Εκούβα φτάνει να συμπεριφέρεται σαν ζώο όταν τα συναισθήματά τηςνα ξεφύγει από τον έλεγχο.

Με κίνδυνο να προσβάλει το αθηναϊκό κοινό του, Ευριπίδης παρουσιάζει τους Έλληνες στο έργο, σχεδόν στο σύνολό τους, ως περιστασιακά βάναυσους και κατάπτυστους. Ο Οδυσσέας (του οποίου τη ζωή έσωσε κάποτε η Εκούμπα) παρουσιάζεται ως ντροπιαστικά αδιάφορος και άχαρος- ο Αγαμέμνονας είναι ένας εγωκεντρικός δειλός, προφανώς ανίκανος για ενάρετη δράση- και ο Θράκας Πολύμεστωρ είναι ένας από τους πιο απερίφραστα δυσάρεστους χαρακτήρες σε όλο το αρχαίο δράμα, ένας κυνικός, ψεύτης, φιλάργυροςκαιροσκόπος.

Ακόμα και αυτή η ιερή αγελάδα, η ελληνική δικαιοσύνη, δέχεται κάποιο χτύπημα στο έργο, με την σεβαστή ελληνική συνέλευση να αποκαλύπτεται ότι δεν είναι παρά ένας ασύνετος όχλος, και το βιαστικά συγκληθέν δικαστήριο προς το τέλος του έργου να δείχνει ελάχιστη σχέση με την απονομή δικαιοσύνης.

Το κύριο θέμα του Ευριπίδη στο έργο, εκτός από τη δυστυχία και την ερήμωση που προκαλεί ο πόλεμος, είναι ότι μόνο εμείς (όχι οι θεοί ή κάποια αφηρημένη έννοια που ονομάζεται Μοίρα) είμαστε υπεύθυνοι για τις θλίψεις μας και ότι μόνο εμείς έχουμε τα μέσα να λυτρώσουμε τη ζωή μας. "Εκούβα" , δεν υπάρχουν απρόσωποι θεοί που προκαλούν την τρέλα της Εκάβης- την ρίχνουν στην παρανομία η πολιτική, η σκοπιμότητα και η απληστία.

• Αγγλική μετάφραση από τον E. P. Coleridge (Internet Classics Archive): //classics.mit.edu/Euripides/hecuba.html
• Ελληνική έκδοση με μετάφραση λέξη προς λέξη (Perseus Project): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus:text:1999.01.0097