(Tragedie, Grieks, 458 BCE, 1.076 regels)

Inleiding

"De Libatiedragers" (Gr: "Choephoroi" ) is de tweede van de drie aaneengeschakelde tragedies die deel uitmaken van "De Oresteia" trilogie van de oude Griekse toneelschrijver Aeschylus voorafgegaan door "Agamemnon en gevolgd door "De Eumeniden" De trilogie als geheel, oorspronkelijk opgevoerd op het jaarlijkse Dionysia festival in Athene in 458 BCE, waar het de eerste prijs won, wordt beschouwd als Aeschylus zijn laatste authentieke en tevens grootste werk. "De Libatiedragers" Gaat over de hereniging van Agamemnons kinderen, Elektra en Orestes, en hun wraak als ze Klytemnestra en Aegisthus doden in een nieuw hoofdstuk van de vloek van het Huis Atreus.

Enkele jaren na de moord op Agamemnon heeft Klytemnestra (die nu zowel haar bed als de troon van Argos deelt met haar minnaar Aegisthus) een nachtmerrie over het baren van een slang die zich vervolgens voedt aan haar borst en bloed en melk opzuigt. Bezorgd over de mogelijke toorn van de goden, beveelt ze haar dochter Elektra (nu gereduceerd tot de virtuele status van een slavin) en het Koor van slavenvrouwen - de plengofferdragers uit de titel - om plengoffers te gieten op het graf van Agamemnon als offer aan de goden. Het Koor, gevangenen uit oude oorlogen en loyaal aan Orestes en Elektra, zijn sterk gekant tegen Klytemnestra en Aegisthus, en ze spelen een cruciale rol in het verklaren van de zich ontvouwende samenzwering.

Bij het graf van haar vader ontmoet Elektra haar pas teruggekeerde broer Orestes (die sinds zijn kindertijd uit het koninkrijk was verbannen door zijn paranoïde moeder). Orestes identificeert zichzelf met de slang in de droom van zijn moeder en de twee broers en zussen zijn van plan hun vader te wreken door hun moeder en Aegisthus te vermoorden, zoals Apollo hem zelf heeft opgedragen.

Orestes en zijn jeugdvriend Pylades doen zich voor als gewone reizigers uit Phocis die gastvrijheid vragen in het paleis van Argos. Ze brengen het valse nieuws dat Orestes dood is en krijgen toegang tot het paleis. De oude verpleegster van Orestes, Cilissa, wordt erop uitgestuurd om Aegisthus te halen om de bezoekers te zien, en het Refrein haalt haar over om ervoor te zorgen dat hij alleen komt, zodat Orestes hem gemakkelijk kan overmeesteren.Hoewel zijn dekmantel ontmaskerd is, grijpt Orestes zijn moeder, Klytemnestra, en dreigt haar te doden. Ze waarschuwt Orestes dat hij vervloekt zal worden als hij haar doodt, maar Orestes laat zich niet overhalen en (overgehaald door Apollo en Pylades, ondanks zijn twijfels) doodt hij Klytemnestra.

Hij verkondigt dat gerechtigheid is geschied en probeert zijn daden te rechtvaardigen. Maar dan verschijnen de Erinyen (Furiën), alleen zichtbaar voor Orestes, en vervloeken hem omdat hij zijn moeder heeft gedood, voor hen een misdaad die veel zwaarder weegt dan de misdaad van Clytemnestra zelf, die haar man doodde. Bevangen door waanzin over zijn daden en achtervolgd en achtervolgd door de Erinyen, vlucht Orestes weg uit Argos.

"De Oresteia" (bestaande uit "Agamemnon , "De Libatiedragers" en "De Eumeniden" ) is het enige overgebleven voorbeeld van een complete trilogie van antieke Griekse toneelstukken (een vierde toneelstuk, dat zou zijn opgevoerd als een komische finale, een saterspel genaamd "Proteus" Het werd oorspronkelijk opgevoerd op het jaarlijkse Dionysia festival in Athene in 458 voor Christus, waar het de eerste prijs won.

Via "De Oresteia" Aeschylus gebruikt veel naturalistische metaforen en symbolen, zoals zonne- en maancycli, nacht en dag, stormen, winden, vuur, etc., om de veranderlijke aard van de menselijke werkelijkheid weer te geven (goed en kwaad, geboorte en dood, verdriet en geluk, etc.) Er is ook een aanzienlijke hoeveelheid dierlijke symboliek in de toneelstukken, en mensen die vergeten hoe ze zichzelf rechtvaardig moeten besturen worden vaak gepersonifieerd alsbeesten.

Aeschylus lijkt in zijn toneelstukken een zekere nadruk te leggen op de natuurlijke zwakte van vrouwen. In "De Libatiedragers" De kwetsbaarheid van vrouwen wordt getoond door Elektra en het Koor van slavinnen, en de usurperende vrouw Clytemnestra staat tegenover de mannelijke autoriteit, eerst belichaamd in Agamemnon en daarna in Orestes. De meer traditionele Aeschylus doet geen poging tot de meer evenwichtige man-vrouw dynamiek die Euripides soms laat zien.

Andere belangrijke thema's die in de trilogie aan bod komen zijn: de cyclische aard van bloedmisdaden (de oude wet van de Erinyen schrijft voor dat bloed met bloed moet worden betaald in een oneindige cyclus van onheil, en de bloederige voorgeschiedenis van het Huis Atreus blijft generatie na generatie de gebeurtenissen beïnvloeden in een zichzelf in stand houdende cyclus van geweld dat geweld voortbrengt); het gebrek aan duidelijkheid tussengoed en kwaad (Agamemnon, Clytemnestra en Orestes worden allemaal geconfronteerd met onmogelijke morele keuzes, zonder duidelijk goed en kwaad); het conflict tussen de oude en de nieuwe goden (de Erinyen vertegenwoordigen de oude, primitieve wetten die bloedwraak eisen, terwijl Apollo, en vooral Athena, de nieuwe orde van rede en beschaving vertegenwoordigen); en de moeilijke aard van erfopvolging (en deverantwoordelijkheden die het met zich meebrengt).

Er is ook een onderliggend metaforisch aspect aan het hele drama: de verandering van archaïsche zelfhulprechtspraak door persoonlijke wraak of vendetta naar rechtspraak door berechting (gesanctioneerd door de goden zelf) door de hele reeks toneelstukken heen, symboliseert de overgang van een primitieve Griekse samenleving geregeerd door instincten, naar een moderne democratische samenleving geregeerd door rede. De spanningtussen tirannie en democratie, een veel voorkomend thema in het Griekse drama, is voelbaar in de drie toneelstukken.

Tegen het einde van de trilogie wordt Orestes gezien als de sleutel, niet alleen om de vloek van het Huis Atreus te beëindigen, maar ook om de basis te leggen voor een nieuwe stap in de vooruitgang van de mensheid. Dus, hoewel Aeschylus gebruikt een oude en bekende mythe als basis voor zijn "Oresteia Maar hij benadert het op een duidelijk andere manier dan andere schrijvers voor hem, met zijn eigen agenda om over te brengen.

• Engelse vertaling door E. D. A. Morshead (Internet Classics Archive): //classics.mit.edu/Aeschylus/choephori.html
• Griekse versie met woord-voor-woord vertaling (Perseus Project): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus:text:1999.01.0007