તેના જહાજોના સફરમાં, પોમ્પીની સ્વપ્નમાં મુલાકાત થાય છે. જુલિયા, તેની મૃત પત્ની અને સીઝરની પુત્રી દ્વારા. સીઝર રોમ પરત ફરે છે અને શહેરને લૂંટે છે, જ્યારે પોમ્પી સંભવિત વિદેશી સાથીઓની સમીક્ષા કરે છે. ત્યારબાદ સીઝર સ્પેન તરફ પ્રયાણ કરે છે, પરંતુ તેના સૈનિકોને મેસિલિયા (માર્સેલીસ) ના લાંબા ઘેરાબંધી વખતે અટકાયતમાં લેવામાં આવે છે, જોકે આખરે લોહિયાળ નૌકા યુદ્ધ પછી શહેર પડી જાય છે.

સીઝર એફ્રાનિયસ અને પેટ્રેયસ સામે સ્પેનમાં વિજયી અભિયાન ચલાવે છે. . દરમિયાન, પોમ્પીના દળોએ સીઝેરીયનોને લઈ જતો તરાપો અટકાવ્યો, જેઓ કેદી બનવાને બદલે એકબીજાને મારવાનું પસંદ કરે છે. ક્યુરિયોએ સીઝર વતી આફ્રિકન ઝુંબેશ શરૂ કરી, પરંતુ તે આફ્રિકન રાજા જુબા દ્વારા પરાજિત થયો અને માર્યો ગયો.

નિકાલમાં સેનેટ પોમ્પીને રોમના સાચા નેતા હોવાની પુષ્ટિ કરે છે, અને એપિયસ એ જાણવા માટે ડેલ્ફિક ઓરેકલની સલાહ લે છે. યુદ્ધમાં તેનું ભાવિ, ભ્રામક ભવિષ્યવાણી સાથે છોડીને. ઇટાલીમાં, વિદ્રોહને નિષ્ફળ કર્યા પછી, સીઝર બ્રુન્ડિસિયમ તરફ કૂચ કરે છે અને પોમ્પીની સેનાને મળવા માટે એડ્રિયાટિક તરફ સફર કરે છે. જો કે, માત્ર એજ્યારે તોફાન આગળના પરિવહનને અટકાવે છે ત્યારે સીઝરના સૈનિકોનો ભાગ ક્રોસિંગ પૂર્ણ કરે છે. સીઝર વ્યક્તિગત રીતે સંદેશ પાછો મોકલવાનો પ્રયાસ કરે છે, અને પોતે લગભગ ડૂબી ગયો છે. અંતે, તોફાન શમી જાય છે, અને સૈન્ય સંપૂર્ણ તાકાતથી એકબીજાનો સામનો કરે છે. યુદ્ધ હાથ પર હોવાથી, પોમ્પી તેની પત્નીને લેસ્બોસ ટાપુ પર સલામતી માટે મોકલે છે.

પોમ્પીના સૈનિકોએ સીઝરની સેનાને (સેન્ચ્યુરીયન સ્કેવાના પરાક્રમી પ્રયાસો છતાં) જંગલમાં પાછા પડવા દબાણ કર્યું થેસાલીનો ભૂપ્રદેશ, જ્યાં સેના બીજા દિવસે ફારસલસમાં યુદ્ધની રાહ જુએ છે. પોમ્પીનો પુત્ર, સેક્સટસ, ભવિષ્ય શોધવા માટે શક્તિશાળી થેસ્સાલિયન ચૂડેલ, એરિથોની સલાહ લે છે. તેણી એક ભયાનક સમારંભમાં એક મૃત સૈનિકના શબને જીવંત કરે છે, અને તે પોમ્પીની હાર અને સીઝરની અંતિમ હત્યાની આગાહી કરે છે.

સૈનિકો યુદ્ધ માટે દબાણ કરે છે, પરંતુ સિસેરો તેને હુમલો કરવા માટે રાજી ન કરે ત્યાં સુધી પોમ્પી સામેલ થવા માટે અનિચ્છા ધરાવે છે. . ઘટનામાં, સિઝેરિયનો વિજયી છે, અને કવિ સ્વતંત્રતાના નુકસાનનો શોક વ્યક્ત કરે છે. સીઝર ખાસ કરીને ક્રૂર છે કારણ કે તે મૃત્યુ પામેલા ડોમિટીયસની મજાક ઉડાવે છે અને મૃત પોમ્પિયનોના અગ્નિસંસ્કારની મનાઈ કરે છે. આ દ્રશ્યમાં જંગલી પ્રાણીઓ મૃતદેહોને કૂટતા હોવાના વર્ણન અને "દુર્ભાગ્યપૂર્ણ થેસાલી" માટે વિલાપ દ્વારા વિરામચિહ્નિત છે.

પોમ્પી પોતે લેસ્બોસ ખાતે તેની પત્ની સાથે પુનઃમિલન માટે યુદ્ધમાંથી છટકી જાય છે, અને પછી આગળ વધે છે. સિલિસિયાને તેના વિકલ્પો ધ્યાનમાં લેવા. તેણે ઇજિપ્તમાંથી સહાય મેળવવાનું નક્કી કર્યું, પરંતુ ફારુન ટોલેમી છેસીઝર તરફથી બદલો લેવાનો ડર અને પોમ્પી જ્યારે જમીન પર ઉતરે ત્યારે તેની હત્યા કરવાનું કાવતરું ઘડે છે. પોમ્પીને વિશ્વાસઘાતની શંકા છે, પરંતુ, તેની પત્નીને સાંત્વના આપ્યા પછી, તે સ્ટોઇક પોઈસ સાથે તેના ભાવિને મળવા માટે કિનારે એકલા પંક્તિ કરે છે. તેનું માથું વિનાનું શરીર સમુદ્રમાં લટકાવવામાં આવે છે પરંતુ કિનારે ધોવાઇ જાય છે અને કોર્ડસથી નમ્ર દફન પામે છે.

પોમ્પીની પત્ની તેના પતિ માટે શોક વ્યક્ત કરે છે, અને કેટો સેનેટના કારણનું નેતૃત્વ સંભાળે છે. તે ફરીથી સંગઠિત થવાની યોજના ધરાવે છે અને કિંગ જુબા સાથે દળોમાં જોડાવા સમગ્ર આફ્રિકામાં સેનાને વીરતાપૂર્વક કૂચ કરે છે. રસ્તામાં, તે એક ઓરેકલ પસાર કરે છે પરંતુ સ્ટોઇક સિદ્ધાંતોને ટાંકીને તેનો સંપર્ક કરવાનો ઇનકાર કરે છે. ઇજિપ્તના માર્ગ પર, સીઝર ટ્રોયની મુલાકાત લે છે અને તેના પૂર્વજોના દેવોને આદર આપે છે. ઇજિપ્તમાં તેના આગમન પર, ફારુનનો સંદેશવાહક તેને પોમ્પીનું માથું આપે છે, જેમાં સીઝર પોમ્પીના મૃત્યુ પર તેના આનંદને છુપાવવા માટે શોકનો ઢોંગ કરે છે.

ઇજિપ્તમાં, સીઝરને ફારુનની બહેન, ક્લિયોપેટ્રા દ્વારા છેતરવામાં આવે છે. એક ભોજન સમારંભ યોજવામાં આવે છે અને પોથિનસ, ટોલેમીના ઉદ્ધત અને લોહિયાળ મુખ્ય પ્રધાન, સીઝરની હત્યાનું કાવતરું રચે છે, પરંતુ મહેલ પરના તેના આશ્ચર્યજનક હુમલામાં તે પોતે માર્યો ગયો હતો. બીજો હુમલો ઇજિપ્તના ઉમદા ગેનીમીડ તરફથી આવે છે, અને કવિતા અચાનક તૂટી જાય છે કારણ કે સીઝર તેના જીવન માટે લડી રહ્યો હતો.

લુકન એ “ફારસાલિયા” ની શરૂઆત 61 સીઈની આસપાસ કરી હતી, અને સમ્રાટ નીરો પહેલા ઘણા પુસ્તકો ચલણમાં હતા લુકાન સાથે કડવું બહાર પડવું. નીરો દ્વારા લુકાન ની કોઈપણ કવિતાના પ્રકાશન સામે પ્રતિબંધ હોવા છતાં, તેણે મહાકાવ્ય પર કામ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. જ્યારે લુકાન ને 65 CE માં પિસોનીયન કાવતરામાં તેની કથિત ભાગીદારી માટે આત્મહત્યા કરવાની ફરજ પાડવામાં આવી ત્યારે તે અધૂરું છોડી દેવામાં આવ્યું હતું. કુલ દસ પુસ્તકો લખવામાં આવ્યા હતા અને બધા બચી ગયા હતા, જોકે દસમું પુસ્તક ઇજિપ્તમાં સીઝર સાથે અચાનક તૂટી ગયું હતું.

શીર્ષક, “ફારસાલિયા” , ફારસલસના યુદ્ધનો સંદર્ભ છે , જે ઉત્તરી ગ્રીસમાં થેસાલીના ફારસાલસ નજીક 48 BCE માં બન્યું હતું. જો કે, કવિતા સામાન્ય રીતે વધુ વર્ણનાત્મક શીર્ષક હેઠળ પણ જાણીતી છે “ડી બેલો સિવિલ” ( “ગૃહ યુદ્ધ પર” ).

જોકે કવિતા કાલ્પનિક છે એક ઐતિહાસિક મહાકાવ્ય, લુકાન વાસ્તવમાં ઘટનાઓને બદલે ઘટનાઓના મહત્વ સાથે વધુ ચિંતિત હતા. સામાન્ય રીતે, સમગ્ર કવિતાની ઘટનાઓ ગાંડપણ અને અપવિત્રતાના સંદર્ભમાં વર્ણવવામાં આવે છે, અને મોટાભાગના મુખ્ય પાત્રો ભયંકર રીતે ખામીયુક્ત અને અપ્રાકૃતિક છે: સીઝર, ઉદાહરણ તરીકે, ક્રૂર અને પ્રતિશોધક છે, જ્યારે પોમ્પી બિનઅસરકારક અને નિરાશાજનક છે. યુદ્ધના દ્રશ્યોને શૌર્ય અને સન્માનથી ભરેલા ભવ્ય પ્રસંગો તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા નથી, પરંતુ લોહિયાળ ભયાનકતાના ચિત્રો તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા છે, જ્યાં ભયંકર સીઝ એન્જિન બનાવવા માટે કુદરતનો વિનાશ થાય છે અને જ્યાં જંગલી પ્રાણીઓ મૃતકોના માંસને નિર્દયતાથી ફાડી નાખે છે.

આ ભવ્યઆ સામાન્ય રીતે અસ્પષ્ટ પોટ્રેટમાં અપવાદ છે કેટોનું પાત્ર, જે પાગલ થઈ ગયેલી દુનિયાની સામે સ્ટોઈક આદર્શ તરીકે ઊભું છે (તે એકલા, ઉદાહરણ તરીકે, ભવિષ્યને જાણવાના પ્રયાસમાં ઓરેકલ્સની સલાહ લેવાનો ઇનકાર કરે છે). પોમ્પી પણ ફારસાલસના યુદ્ધ પછી રૂપાંતરિત લાગે છે, એક પ્રકારનો બિનસાંપ્રદાયિક શહીદ બન્યો, ઇજિપ્તમાં તેના આગમન પર ચોક્કસ મૃત્યુના ચહેરામાં શાંત. આમ, લ્યુકાન સીઝરની સામ્રાજ્યવાદી મહત્વાકાંક્ષાઓથી તદ્દન વિપરીત સ્ટોઈક અને રિપબ્લિકન સિદ્ધાંતોને ઉન્નત કરે છે, જે, જો કંઈપણ હોય તો, નિર્ણાયક યુદ્ધ પછી વધુ મોટો રાક્ષસ બની જાય છે.

આપવામાં આવેલ લ્યુકન નું સ્પષ્ટ સામ્રાજ્યવાદ વિરોધી, પુસ્તક 1 માં નીરો પ્રત્યેનું ખુશામતભર્યું સમર્પણ કંઈક અંશે કોયડારૂપ છે. કેટલાક વિદ્વાનોએ આ પંક્તિઓને વ્યંગાત્મક રીતે વાંચવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, પરંતુ મોટા ભાગના લોકો તેને લુકાન ના આશ્રયદાતાની સાચી ક્ષતિ જાહેર કરવામાં આવી તે પહેલાંના સમયે લખાયેલ પરંપરાગત સમર્પણ તરીકે જુએ છે. આ અર્થઘટન એ હકીકત દ્વારા સમર્થિત છે કે “ફારસાલિયા” નો સારો હિસ્સો લુકાન અને નીરો બહાર પડી ગયા તે પહેલાં ચલણમાં હતો.

લુકાન લેટિન કાવ્ય પરંપરાથી ભારે પ્રભાવિત હતા, ખાસ કરીને ઓવિડ ની “મેટામોર્ફોસિસ” અને વર્જિલ s “Aeneid” . બાદમાં તે કામ છે કે જેની સાથે “ફારસાલિયા” ની સૌથી વધુ કુદરતી રીતે તુલના કરવામાં આવે છે અને, જો કે લુકાન વારંવાર વર્જિલના મહાકાવ્યમાંથી વિચારોને યોગ્ય બનાવે છે, તે ઘણી વખત તેને ઉલટાવી દે છે.તેમના મૂળ, પરાક્રમી હેતુને નબળી પાડવા માટે. આમ, જ્યારે

વર્જિલ ના વર્ણનો ઓગસ્ટનના શાસન હેઠળના રોમના ભાવિ ભવ્યતા પ્રત્યે આશાવાદને પ્રકાશિત કરી શકે છે, લુકાન કડવી અને ઘોર નિરાશાવાદ રજૂ કરવા માટે સમાન દ્રશ્યોનો ઉપયોગ કરી શકે છે. આવતા સામ્રાજ્ય હેઠળ સ્વાતંત્ર્યની ખોટ વિશે.

લ્યુકન તેમની કથાને અલગ-અલગ એપિસોડની શ્રેણી તરીકે રજૂ કરે છે, ઘણી વખત કોઈપણ સંક્રમણ અથવા દ્રશ્ય-બદલાતી રેખાઓ વિના, જે પૌરાણિક કથાના સ્કેચની જેમ એકસાથે ઓવિડ ના “મેટામોર્ફોસિસ” માં, સુવર્ણ યુગની મહાકાવ્ય કવિતા દ્વારા અનુસરવામાં આવતી કડક સાતત્યથી વિપરીત.

બધા રજત યુગની જેમ કવિઓ અને તે સમયગાળાના સૌથી ઉચ્ચ વર્ગના યુવાનો, લુકાન રેટરિકમાં સારી રીતે પ્રશિક્ષિત હતા, જે ટેક્સ્ટમાંના ઘણા ભાષણોની સ્પષ્ટપણે જાણ કરે છે. કવિતામાં ટૂંકી, મૌલિક રેખાઓ અથવા "સેન્ટેન્ટિયા" તરીકે ઓળખાતા સૂત્રો સાથે પણ વિરામચિહ્નિત કરવામાં આવે છે, જે સામાન્ય રીતે મોટાભાગના રજત યુગના કવિઓ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી રેટરિકલ યુક્તિ છે, જેનો ઉપયોગ જાહેર મનોરંજનના સ્વરૂપ તરીકે વક્તૃત્વમાં રસ ધરાવતા ભીડનું ધ્યાન ખેંચવા માટે કરવામાં આવે છે, કદાચ આમાંથી સૌથી પ્રસિદ્ધ છે, “Victrix causa deis placuit sed Victa Catoni” (“વિજેતાનું કારણ દેવતાઓને ખુશ કરે છે, પરંતુ પરાજય પામેલા કેટોને ખુશ કરે છે”).

“ફારસાલિયા” ખૂબ જ લોકપ્રિય હતું. લુકાન ના પોતાના દિવસોમાં, અને પ્રાચીનકાળના અંતમાં અને મધ્ય યુગ દરમિયાન તે શાળાનો પાઠ હતો. દાન્તેમાં અન્ય ક્લાસિકલમાં લુકાન નો સમાવેશ થાય છેતેમના “ઇન્ફર્નો” ના પ્રથમ વર્તુળમાં કવિઓ. એલિઝાબેથન નાટ્યકાર ક્રિસ્ટોફર માર્લોએ સૌપ્રથમ પુસ્તક I નો અનુવાદ પ્રકાશિત કર્યો, જ્યારે થોમસ મેએ 1626માં શૌર્યપૂર્ણ યુગલોનો સંપૂર્ણ અનુવાદ કર્યો, અને અધૂરી કવિતાનું લેટિન ચાલુ રાખ્યું.

• સર એડવર્ડ રીડલી (પર્સિયસ પ્રોજેક્ટ) દ્વારા અંગ્રેજી અનુવાદ://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0134
• લેટિન શબ્દ-દર-શબ્દ અનુવાદ સાથે સંસ્કરણ (પર્સિયસ પ્રોજેક્ટ): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3atext%3a1999.02.0133

(મહાકાવ્ય કવિતા, લેટિન/રોમન, 65 સીઇ, 8,060 લીટીઓ)

પરિચય