(ट्रॅजेडी, लॅटिन/रोमन, सी. 54 सीई, 1,344 ओळी)

परिचयजुलमी लाइकसपासून संरक्षण, ज्याने क्रेऑनचा वध केला आणि हर्क्युलिसच्या अनुपस्थितीत थेबेस शहराचा ताबा घेतला. लाइकसच्या पराक्रमाविरुद्ध अॅम्फिट्रिऑनने आपली असहायता मान्य केली. जेव्हा लाइकसने मेगारा आणि तिच्या मुलांना ठार मारण्याची धमकी दिली, तेव्हा ती स्वत: ला मरण्यास तयार असल्याचे घोषित करते आणि स्वतःला तयार करण्यासाठी फक्त काही वेळ मागते.

तथापि, हरक्यूलिस नंतर त्याच्या श्रमिकांमधून परत येतो आणि लाइकसच्या योजना ऐकून त्याची वाट पाहत होता. शत्रूचे परतणे. जेव्हा लाइकस मेगाराविरुद्धच्या त्याच्या योजना पूर्ण करण्यासाठी परत येतो, तेव्हा हर्क्युलस त्याच्यासाठी तयार होतो आणि त्याचा वध करतो.

जूनोच्या विनंतीनुसार देवी आयरिस आणि फ्युरीजपैकी एक प्रकट होते आणि हर्क्युलिसला वेडेपणासाठी उत्तेजित करते आणि त्याच्या वेडेपणामुळे, तो स्वतःच्या पत्नी आणि मुलांना मारतो. जेव्हा तो त्याच्या वेडेपणातून सावरतो, तेव्हा त्याने केलेल्या कृत्यामुळे तो चिडलेला असतो आणि जेव्हा थिसियस येतो आणि त्याच्या जुन्या मित्राला आत्महत्येच्या सर्व कल्पना सोडून देण्यास आणि त्याच्या मागे अथेन्सला जाण्यास प्रवृत्त करतो तेव्हा तो स्वतःला मारण्याच्या टप्प्यावर असतो.

जरी “हर्क्यूलिस फ्युरेन्स” अनेक दोषांनी ग्रस्त आहे ज्यात सामान्यतः सेनेका च्या नाटकांवर आरोप केले जातात (साठी उदाहरणार्थ, तिची अत्याधिक वक्तृत्वशैली आणि रंगमंचाच्या भौतिक गरजांबद्दल चिंतेचा अभाव), त्यात अतुलनीय सौंदर्य, उत्तम शुद्धता आणि भाषेची शुद्धता आणि दोषरहित परिच्छेद म्हणूनही ओळखले जाते.सत्यापन मार्लो किंवा रेसीनच्या पुनर्जागरण नाटकांपेक्षा त्याची रचना कानावर पडावी म्हणून केली गेली असावी असे दिसते, आणि खरंच ते रंगमंचावर सादर करण्याऐवजी वाचण्यासाठी आणि अभ्यासण्यासाठी लिहिले गेले असावे.

जरी नाटकाचे कथानक स्पष्टपणे “हेरॅकल्स” , युरिपाइड्स ' याच कथेच्या अगदी पूर्वीच्या आवृत्तीवर आधारित आहे, सेनेका मुद्दाम टाळते त्या नाटकातील मुख्य तक्रार, म्हणजे नाटकाची एकता खरंच हरक्यूलिस (हेराक्लिस) वेडेपणाच्या जोडणीमुळे नष्ट झाली आहे, मुख्य कथानकाच्या समाधानकारक निष्कर्षापर्यंत पोहोचल्यानंतर वेगळ्या, दुय्यम कथानकाची प्रभावीपणे ओळख करून दिली आहे. सेनेका हे नाटकाच्या सुरुवातीलाच, हरक्यूलिसवर कोणत्याही प्रकारे मात करण्याच्या जूनोच्या दृढनिश्चयाची कल्पना सादर करून साध्य करते, ज्यानंतर हर्क्युलसचे वेडेपणा आता फक्त एक विचित्र उपांग नाही तर सर्वात मनोरंजक बनते. कथानकाचा एक भाग, आणि एक जो नाटकाच्या सुरुवातीपासून पूर्वचित्रित केला गेला आहे.

तर युरिपाइड्स ने हेराक्लिसच्या वेडेपणाचा अर्थ देवतांना माणसाच्या दुःखाबद्दल पूर्ण काळजी नसल्याचं प्रदर्शन म्हणून लावला. आणि मानवी जग आणि दैवी यांच्यातील अगम्य अंतराचे संकेत, सेनेका हर्क्युलिसचे वेडेपणा ही केवळ अचानक घडलेली घटना नसून, हे उघड करण्यासाठी ऐहिक विकृती (विशेषत: जुनोचा प्रारंभिक प्रस्तावना) वापरते. एक क्रमिकअंतर्गत विकास. हे युरिपाइड्स ' अधिक स्थिर दृष्टिकोनापेक्षा मानसशास्त्राचे अधिक अन्वेषण करण्यास अनुमती देते.

सेनेका इतर मार्गांनी देखील वेळ हाताळते, जसे की जेथे वेळ पूर्णपणे निलंबित आहे असे दिसते. काही दृश्यांमध्ये, तर काहींमध्ये, बराच वेळ जातो आणि बरीच क्रिया घडते. काही दृश्यांमध्ये, एकाच वेळी दोन घटनांचे रेषीय वर्णन केले आहे. अॅम्फिट्रिऑनचे हर्क्युलसच्या हत्येचे दीर्घ आणि तपशीलवार वर्णन, नाटकाच्या शेवटी, चित्रपटातील स्लो मोशन सीक्वेन्स प्रमाणेच प्रभाव निर्माण करतो, तसेच त्याच्या प्रेक्षकांच्या (आणि त्याच्या स्वतःच्या) भयपट आणि हिंसाचाराचे आकर्षण निर्माण करतो.

अशाप्रकारे, नाटकाकडे केवळ ग्रीक मूळचे खराब अनुकरण म्हणून पाहिले जाऊ नये; त्याऐवजी, ते थीम आणि शैली दोन्हीमध्ये मौलिकता प्रदर्शित करते. हे वक्तृत्ववादी, शिष्टाचारवादी, तात्विक आणि मानसशास्त्रीय नाटक यांचे विलक्षण मिश्रण आहे, स्पष्टपणे सेनेकन आणि निश्चितपणे युरिपाइड्स चे अनुकरण नाही.

याशिवाय, हे नाटक एपिग्रॅम्स आणि उद्धृत अवतरणांनी भरलेले आहे, जसे की: “यशस्वी आणि भाग्यवान गुन्ह्याला पुण्य म्हणतात”; “राजाची पहिली कला म्हणजे द्वेष सहन करण्याची शक्ती”; “ज्या गोष्टी सहन करायला कठीण होत्या त्या लक्षात ठेवायला गोड असतात”; “जो आपल्या वंशाचा अभिमान बाळगतो तो दुसऱ्याच्या गुणवत्तेची प्रशंसा करतो”; इ.

• फ्रँक जस्टस मिलर (Theoi.com) द्वारे इंग्रजी अनुवाद://www.theoi.com/Text/SenecaHerculesFurens.html
• लॅटिन आवृत्ती (Google पुस्तके): //books.google.ca/books?id=NS8BAAAAMAAJ&dq=seneca%20hercules%20furens&pg= PA2