(پاجىئە ، لاتىنچە / رىم ، مىلادىيە 54-يىل ، 1344 قۇر)

كىرىش سۆزھېركۇلېس يوق ۋاقىتتا كرېئوننى ئۆلتۈرگەن ۋە تېبېس شەھىرىنى كونترول قىلغان زالىم لىكۇستىن قوغداش. ئامفىتىرون ئۆزىنىڭ لىكۇسنىڭ كۈچىگە قارشى چارىسىزلىقىنى ئېتىراپ قىلدى. لىكۇس مېگارا ۋە بالىلىرىنى ئۆلتۈرىمەن دەپ تەھدىد سالغاندىن كېيىن ، ئۇ ئۆزىنىڭ ئۆلۈشنى خالايدىغانلىقىنى جاكارلىدى ۋە پەقەت ئۆزى ئۈچۈن تەييارلىق قىلىش ئۈچۈن بىر ئاز ۋاقىت تەلەپ قىلدى. دۈشمەننىڭ قايتىپ كېلىشى. لىكۇس قايتىپ كېلىپ ، مېگاراغا قارشى پىلانىنى ئىجرا قىلماقچى بولغاندا ، ھېركۇلېس ئۇنىڭغا تەييارلىنىپ ئۇنى ئۆلتۈردى. ئۇنىڭ ساراڭلىقى ، ئۇ ئۆزىنىڭ ئايالى ۋە بالىلىرىنى ئۆلتۈرىدۇ. ئۇ ساراڭلىقىدىن ئەسلىگە كەلگەندىن كېيىن ، ئۇ قىلغان ئىشلىرى بىلەن جانلىنىدۇ ، ھەمدە بۇۇس يېتىپ كەلگەندە ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋېلىش ئالدىدا تۇرماقتا ۋە كونا دوستىنى ئۆزىنى ئۆلتۈرىۋېلىش خىيالىدىن ۋاز كېچىشكە ۋە ئۇنىڭغا ئەگىشىپ ئافىناغا قايتىشقا قايىل قىلدى.

مەسىلەن ، ئۇنىڭ ھەددىدىن زىيادە سۆزلەش ئۇسلۇبى ۋە سەھنىنىڭ جىسمانىي تەلىپىگە كۆڭۈل بۆلمەسلىكى) ، ئۇ يەنە تەڭداشسىز گۈزەللىك ، تىلنىڭ ساپلىقى ۋە توغرىلىقى ۋە نۇقسانسىز مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان دەپ ئېتىراپ قىلىنغان.نەشرى. ئۇ مارلوۋ ياكى راسىننىڭ گۈللىنىش دەۋرىدىكى درامالىرىدىن قېلىشمايدىغان بولۇپ ، ئۇنىڭ قۇلاققا بولغان تەسىرى ئۈچۈن لايىھىلەنگەندەك قىلىدۇ ، ھەقىقەتەن بىر سەھنىدە قويۇلماي ، ئوقۇش ۋە تەتقىق قىلىش ئۈچۈن يېزىلغان بولۇشى مۇمكىن.

گەرچە بۇ تىياتىرنىڭ سىيۇژىتى ئېنىقلا ئوخشاش ھېكايىنىڭ «ھېراكلېس» ، ياۋروپېدىس نى ئاساس قىلغان بولۇپ ، سېنېكا قەستەن ئۆزىنى قاچۇرىدۇ. بۇ تىياتىردا ئوتتۇرىغا قويۇلغان ئاساسلىق شىكايەت ، يەنى تىياتىرنىڭ بىرلىكى ئەمەلىيەتتە ھېركۇلېس (ھېراكلېس) ساراڭلىقىنىڭ قوشۇلۇشى بىلەن بۇزۇلۇپ ، ئاساسىي پىلان كىشىنى رازى قىلىدىغان خۇلاسىگە كەلگەندىن كېيىن ، ئايرىم ، ئىككىلەمچى پىلاننى ئۈنۈملۈك ئوتتۇرىغا قويدى. سېنېكا دراما باشلىنىشى بىلەنلا جۇنونىڭ ھەر قانداق ئاماللار بىلەن ھېركۇلېسنى يېڭىش ئىرادىسىنى تونۇشتۇرۇش ئارقىلىق ئەمەلگە ئاشىدۇ ، ئۇنىڭدىن كېيىن ھېركۇلېسنىڭ ساراڭلىقى ئەمدى ئوڭايسىز قوشۇمچە بولۇپلا قالماستىن ، بەلكى ئەڭ قىزىقارلىق بولىدۇ. بۇ پىلاننىڭ بىر قىسمى ، ۋە دراما باشلانغاندىن تارتىپلا ئالدىن بېشارەت بېرىلگەن. ھەمدە ئىنسانىيەت دۇنياسى بىلەن ئىلاھىي ئوتتۇرىسىدىكى ئۆتكىلى بولمايدىغان ئارىلىقنىڭ ئىپادىسى ، سېنېكا ۋاقىتلىق بۇرمىلىنىشنى (بولۇپمۇ جۇنونىڭ دەسلەپكى مۇقەددىمىسى) ئىشلىتىپ ، ھېركۇلېسنىڭ ساراڭلىقىنىڭ تۇيۇقسىز يۈز بەرگەنلىكىنى ئاشكارىلاشنىڭ ۋاستىسى. بارا-بارائىچكى تەرەققىيات. ئۇ پىسخولوگىيە ئۈستىدە تېخىمۇ كۆپ ئىزدىنىشكە يول قويىدۇ ، ياۋروپېدىس نىڭ تېخىمۇ تۇراقلىق ئۇسۇلى.

بەزى كۆرۈنۈشلەر بولسا ، بەزىلىرىدە نۇرغۇن ۋاقىت ئۆتۈپ كېتىدۇ ۋە نۇرغۇن ھەرىكەتلەر يۈز بېرىدۇ. بەزى كۆرۈنۈشلەردە بىرلا ۋاقىتتا ئىككى ھادىسە بىۋاسىتە تەسۋىرلىنىدۇ. ئامفىتىرىيوننىڭ ھېركۇلېسنىڭ قاتىللىق ۋەقەسىنى ئۇزۇن ۋە تەپسىلىي تەسۋىرلىشى ئويۇننىڭ ئاخىرىدا كىنودىكى ئاستا ھەرىكەت تەرتىپىگە ئوخشاش ئۈنۈمنى بارلىققا كەلتۈرىدۇ ، شۇنداقلا تاماشىبىنلارنىڭ (ۋە ئۆزىنىڭ) دەھشەت ۋە زوراۋانلىققا بولغان قىزىقىشىنى قاندۇرىدۇ.

شۇڭا ، بۇ تىياتىرنى پەقەت گرېتسىيەنىڭ ئەسلى نۇسخىسىغا تەقلىد قىلىش دەپ قاراشقا بولمايدۇ. بەلكى ئۇ ھەم ئۇسلۇب ۋە ئۇسلۇبتا ئۆزگىچىلىكنى نامايان قىلىدۇ. ئۇ نۇتۇق ، ئۇسۇلچى ، پەلسەپە ۋە پسىخولوگىيىلىك درامانىڭ ئۆزگىچە ئارىلاشمىسى بولۇپ ، ئېنىق سېنېكان بولۇپ ، ئەلۋەتتە ياۋروپېدىس غا تەقلىد قىلىنمايدۇ. مەسىلەن: «مۇۋەپپەقىيەتلىك ۋە تەلەيلىك جىنايەت پەزىلەت دېيىلىدۇ» «پادىشاھنىڭ تۇنجى سەنئىتى ئۆچمەنلىككە بەرداشلىق بېرەلەيدىغان كۈچ» «بەرداشلىق بېرىش تەس بولغان ئىشلار ئەستە تۇتۇش تاتلىق» «ئەجدادلىرى بىلەن ماختىنىدىغان كىشى باشقىلارنىڭ ئارتۇقچىلىقىنى ماختىدى». قاتارلىقلار

• فرانك جاستۇس مىللېرنىڭ ئىنگلىزچە تەرجىمىسى (Theoi.com)://www.theoi.com/Text/SenecaHerculesFurens.html
30 PA2