Некаторых руйнуе любоў да ўлады і пашана, але амбіцыі часта губяць тых, хто трымаецца за ўладу. Прыкладам з'яўляецца некалі высокі Сеян, статуі якога былі знесены і якога цяпер ненавідзіць насельніцтва, усё з-за ліста ад імператара Тыберыя. Ці не лепш і бяспечней, Ювенал пытаецца, весці жыццё простага вясковага прыстаса?

Хоць маладыя хлопцы маглі маліцца аб красамоўстве Дэмасфена ці Цыцэрона, гэта было іх вельмі красамоўства, якое забіла гэтых выдатных прамоўцаў. Калі б Цыцэрон пісаў толькі кепскую паэзію, ён мог бы пазбегнуць вострага меча Антонія, а калі б Дэмасфен застаўся ў сваёй кузні, ён мог бы пазбегнуць жорсткай смерці.

Некаторыя жадаюць узнагарод і здабычы вайны, але , у рэшце рэшт, такія ўшанаванні будуць высечаны толькі на сценах магільняў, якія самі рассыплюцца і паваляцца. Затым паэт прыводзіць прыклады Ганібала, Аляксандра і Ксеркса і пытаецца, што ад іх засталося зараз?

Некаторыя людзі моляцца аб доўгім жыцці, але старыя - цяжар для сябе і для сваіх сяброў, не маюць задавальненняў і пакутуюць ад усялякіх хвароб і хвароб. Нестар, Прыам і Марый дажылі да старасці, але толькі для таго, каб аплакваць сваіх дзяцей або сваю краіну.

Маці часта моляцца аб прыгажосці для сваіх дзяцей, але цнатлівасць і прыгажосць рэдка спалучаюцца, і ёсць шмат прыкладаў прыгажосці ў вынікутрагедыі, такія як Іпаліт , Белерафонт і Сілій.

Ювенал прыходзіць да высновы, што лепш за ўсё пакінуць багам рашэнне, як усё павінна быць, і што мы трэба прасіць толькі здаровага цела і здаровага розуму і старацца весці спакойнае жыццё ў дабрадзейнасці.

Ювеналію прыпісваюць шаснаццаць вядомых вершаў падзелены на пяць кніг, усе ў жанры рымскай сатыры, якая, у сваёй аснове ў часы аўтара, уключала шырокае абмеркаванне грамадства і сацыяльных нораваў, напісанае дактылічным гекзаметрам. Рымскую вершаваную сатыру (у адрозненне ад прозы) часта называюць люцыліянскай сатырай у гонар Луцылія, якому звычайна прыпісваюць пачатак гэтага жанру.

У тон і ў манеры ад іроніі да відавочнай лютасці Ювенал крытыкуе дзеянні і перакананні многіх яго сучаснікаў, даючы больш зразумець сістэмы каштоўнасцяў і пытанні маралі, а менш - рэаліі рымскага жыцця. Сцэны, намаляваныя ў яго тэксце, вельмі яркія, часта жудасныя, хаця Ювенал ужывае адкрытую непрыстойнасць радзей, чым Марцыял або Катул.

Ён пастаянна спасылаецца на гісторыю і міф як на крыніцу наглядных урокаў або прыкладаў асаблівага заганы і вартасці. Гэтыя датычныя спасылкі ў спалучэнні з яго шчыльнай і эліптычнай лацінскай мовай паказваюць, што Ювенал меў намерчытач быў высокаадукаванай падгрупай рымскай эліты, у першую чаргу дарослымі мужчынамі з больш кансерватыўнай сацыяльнай пазіцыяй.

Асноўная тэма «Сатыры 10» тычыцца мноства аб'ектаў малітвы, з якімі людзі неразумна звяртаюцца да багоў: багацце, улада, прыгажосць, дзеці, доўгае жыццё і г. д. Ювенал сцвярджае, што кожнае з іх на самай справе з'яўляецца ілжывым дабром і з'яўляецца добрым толькі да таго часу, пакуль іншыя фактары не ўмешвацца. Верш часам вядомы пад назвай імітацыі доктара Сэмюэля Джонсана 1749 года «Марнасць чалавечых жаданняў» або часам «Марнасць памкненняў» .

Паэма (і іншыя пазьнейшыя паэмы, якія складаюць Кнігі 4 і 5) дэманструюць адыход ад палкасьці і жарсьці некаторых зь яго ранейшых вершаў і прымаюць форму свайго роду тэзісу, які Ювенал глядзіць, каб даказаць на прыкладах, ці нават своеасаблівай пропаведзі. Тон больш з'едлівы і пакорлівы, чым горкі і з'едлівы падыход «раззлаванага маладога чалавека» ў яго ранейшых вершах, і гэта відавочна прадукт больш сталага чалавека, які больш не бачыць праблемы ў такіх выразна чорна-белых тэрмінах.

«Сатыра 10» — крыніца вядомых фраз «mens sana in corpore sano» («у здаровым целе — здаровы дух», адзінае дабро, за якое сапраўды варта маліцца), і “panem et circenses” (“хлеб і відовішчы”, якія Ювенал мяркуе, што гэта адзіныя клопаты рымскага насельніцтва, якія засталісяадмовіўся ад права на палітычную свабоду).

• Пераклад на англійскую мову Найла Рада (Google Books): //books.google.ca/books?id= ngJemlYfB4MC&pg=PA86
• Лацінская версія (The Latin Library): //www.thelatinlibrary.com/juvenal/10.shtml

(Сатыра, лацінская/рымская, каля 120 г. н. э., 366 радкоў)

Уводзіны