(Helbesta Destan, Yewnanî, nêzîk 725 BZ, 12,110 rêz)

Destpêkmala wî li Îtakayê ji bo ku bi Yewnaniyên din re li dijî Troyayan şer bike, Kurê Odysseus Telemachus û jina wî Penelope bi sed sed daxwazkaran re ku hewl didin Penelope razî bikin. ku mêrê wê miriye û divê ew bi yekî ji wan re bizewice.

Ji aliyê xwedawend Athena (herdem parêzvanê Odysseus) ve tê cesaretkirin, Telemachos diçe li bavê xwe bigere , serdana hin rêhevalên Odysseus ên berê yên wek Nestor, Menelaus û Helen, yên ku ji zû ve hatine malê. Ew wî bi hurmet pêşwazî dikin û dawiya Şerê Troyayê, tevî çîroka hespê darîn vedibêjin. Menelaus ji Telemachus re dibêje ku wî bihîstiye ku Odysseus ji aliyê nymph Calypso ve dîl tê girtin.

Piştre dîmen diguhere girava Calypso , ku Odysseus heft sal di dîlgirtinê de derbas kiriye. Calypso di dawiyê de ji hêla Hermes û Zeus ve tê razî kirin ku wî azad bike, lê keştiya çêkirî ya Odysseus ji hêla dijminê wî Poseidon ve tê hilweşandin û ew li bejê avjeniyê dike ser giravekê. Ew ji aliyê Nausicaa ciwan û destikên wê ve tê dîtin û ji aliyê Qral Alcinous û şahbanûya Phaeaciyan Arete ve tê pêşwazîkirin û dest bi vegotina çîroka ecêb a vegera xwe ya ji Troyayê dike.

Odysseus dibêje ku çawa ew û dwanzdeh keştiyên wî ji ber bahozan ji rê hatin derxistin, û çawa ew bi xwarina xwe ya bîranînê ve çûn serdana Lotus-Xwarên letarjîk , berî ku bibin.ji hêla dêw sîklopê yek çav Polyphemus (kurê Poseidon) ve hat girtin, tenê piştî ku wî dêw bi stûnek darîn kor kir reviya. Tevî alîkariya Aeolus, Padîşahê Bayan, Odysseus û ekîba wî dîsa ji rê derketin, mîna ku mal hema hema li ber çavan bû. Ew bi teng ji cannibal Laestrygones reviyan , tenê piştî demeke nêzîk bi xwedawenda sêrbaz Circe re rû bi rû man. Circes nîvê zilamên xwe kir berazan, lê Odysseus ji berê ve ji hêla Hermes ve hatibû hişyar kirin û li hember sêhrbaziya Circes li ber xwe da.

Piştî salek cejn û vexwarina li girava Circe, Yewnanî dîsa derketin rê û gihîştin qiraxa rojava ya cîhanê. Odysseus qurbanek ji miriyan re kir û gazî ruhê pêxemberê kevn Tîresias kir ku şîretan li wî bike, her weha ruhên çend jin û mêrên din ên navdar û yê diya xwe ya ku ji xemgîniyê miribû. di nebûna wî ya dirêj de û yê ku ji rewşa mala wî nûçeyên xemgîn da wî.

Circes careke din li ser qonaxên mayî yên rêwîtiya xwe şîret kir, ew ji welatê Sîrenan derbas bûn, di navbera gelek- serê cinawirê Skîlla û tofana Xerîbdîs da, û bi dilgermî guh neda hişyariyên Tîresyas û Cirkesê, dewarên pîroz ên xwedayê rojê Helios nêçîr kir. Ji ber vê hovîtiyê, ew bi keştiyek binavbûyî hatin cezakirin, ku tê de ji bilî Odysseus bi xwe hemû xeniqîn. Ew li qeraxê Calypso’yê hate şûştingiravê, ku wê ew mecbûr kir ku wekî evîndarê xwe bimîne.

Bi vê nuqteyê, Homeros me nûjen kiriye, û mayî ya çîrokê rasterast li gorî rêza kronolojîk tê vegotin. 3>

Piştî ku bi baldarî li çîroka wî guhdarî kirin, Phaeacians razî bûn ku alîkariya Odysseus bikin ku vegere malê, û ew di dawiyê de şevekê wî radestî benderek veşartî ya li girava mala wî Ithaca dikin. Odysseus bi kirasê parsekek gerok û çîrokek xeyalî ya xwe vedibêje, ji berazanekî herêmî fêr dibe ka tişt di mala wî de çawa ne. Bi xatirê Athena , ew bi kurê xwe, Telemachus, ku nû ji Spartayê vedigere, dicive û ew bi hev re dipejirînin ku xwestekên hov û bêsebir bên kuştin. Bi zêdetir alîkariya Athena, ji aliyê Penelope ve pêşbirkeke tîrêjê tê sazkirin ji bo daxwazkaran, ku Odysseusê veşartî bi hêsanî bi ser dikeve, û paşê ew di cih de hemû xwestekên din serjê dike.

Tenê niha Odysseus nasnameya xwe ya rastîn eşkere dike ji jina xwe û ji bavê xwe yê kal Laertes re. Digel ku Odysseus du nifşên zilamên Îthakayê bi bandor kuştine (keştiyên binavbûyî û xwestekên îdamkirî), Athena cara dawî destwerdanê dike û di dawiyê de Îthakayê careke din aram dibe.

Mîna "Îlyada" , "Odyssey" ji Homeros helbestvanê Yewnanî yê destanan re tê girêdan , her çend ew belkî paşê ji “Îlyada” , di dema Homeros de hatiye nivîsandin. salan, dibe ku li dora 725 BCE. Her weha mîna “Îlyada” , ew eşkere di kevneşopiyeke devkî de hatiye çêkirin , û belkî ji xwendinê zêdetir ji bo stranbêjiyê dihat xwestin, belkî bi gotineke sade re dihat. amûra têl a ku ji bo devokek rîtmîkî carinan dihat lêdan. Ew bi Yewnanî ya Homerî hatiye nivîsandin (guhertoyeke kevnar a Yewnaniya Îyonî, bi tevlîheviyên ji hin zaravayên din ên wekî Yewnaniya Ayolî), û ji 12,110 rêzikên ayeta hexametre ya daktîlîk pêk tê, ku bi gelemperî tê dabeşkirin. nav 24 pirtûkan .

Gelek nusxeyên helbestê gihîştine destê me (mînak, lêkolînek li ser hemî papîrûyên Misrî yên saxlem ku di sala 1963-an de hatî kirin, dît ku hema nîvê 1,596 kesan " pirtûk” nusxeyên “Îlyada” an “Odyssey” an jî şîroveyên li ser wan bûn). Di navbera gelek hêmanên "Odyssey" û efsaneyên Sumerî yên pir kevntir di de hevbendên balkêş hene. 24>“Destana Gilgamêş” . Îro, peyva "odyssey" di zimanê îngilîzî de ji bo her rêwîtiyek epîk an gerokek dirêjkirî tê bikar anîn.

Wek di “TheÎlyada" , Homeros di "Odyssey" de de gelek caran "navdêran" bi kar tîne, etîketên raveker bi rêkûpêk ji bo tijîkirina rêzekê têne bikaranîn. ji ayetê û her weha ji bo pêşkêşkirina hûrguliyên li ser karakterê, wek Odysseus "rêgirê bajaran" û Menelaus "kaptanê por sor" . Destan, her weha çîrokên paşnavê yên dûbarekirî û şibandina destanên dirêj, teknîkên hevpar in di kevneşopiya devkî de, ku ji bo karê stranbêj-helbestvan hinekî hêsantir bikin, û hem jî agahdariya girîng a paşnavê bînin bîra temaşevanan.

Li gorî “Îlyada” , di helbestê de gelek guherandinên sehneyê û qeydeke pir tevlihevtir heye . Ew ramana xuya ya nûjen (paşê ji hêla gelek nivîskarên din ên destanên edebî ve hatî teqlîd kirin) bikar tîne ku dest bi plansaziyê dike ku bi kronolojîk berbi dawiya çîroka giştî ve tê, û bûyerên berê bi navgîniya paşveçûn an çîrokbêjiyê vedibêje. Lêbelê ev yek guncav e, ji ber ku Homeros çîrokek ku dê ji guhdarên wî re pir nas bibûya berfireh dikir, û îhtîmala ku temaşevanên wî tevlihev bibin, tevî gelek binxetên wî jî hindik bû.

Karaktera Odysseus gelek îdealên yên ku Yewnaniyên kevnar dixwestin bi wan re dihewîne dihewîne: lehengiya mêranî, dilsozî, teqwa û jîr. Zehmetiya wî tevliheviyek ji çavdêriya dilşewat, xwerû û aqilê kolanan e, û ew bilez e,derewkerê dahêner, lê di heman demê de pir hişyar. Lêbelê, ew di heman demê de wekî pir mirovî tê xuyang kirin - ew xeletiyan dike, dikeve nav rewşên dijwar, hêrsa xwe winda dike û pir caran hêsir jê tê kişandin - û em wî di gelek rolan de dibînin (wek mêr, bav û kur , lê di heman demê de wekî werzîşvan, kaptanê artêşê, deryavan, xeratvan, çîrokbêj, begekî gemarî, evîndar, hwd..

Lê karakterên din pir di rêzê de ne, her çend kurê Odysseus Telemachus hin mezinbûn û pêşveçûnê nîşan dide. kurê pasîf, bêceribandin ji mêrê mêrxas û bizav re, ji xweda û mirovan re rêzdar û ji dê û bavê xwe re dilsoz e. çar pirtûkên pêşîn yên "Odyssey" bi gelemperî wekî "Telemachy" têne binav kirin ku ew rêwîtiya Telemachus bixwe dişopînin.

Di nav mijarên ku "Odyssey" vekolandî ne yên hatina malê, tolhildan, vegerandina nîzamê, mêvanperwerî, rêzgirtina ji xwedayan, nîzam û qederê ne. û, belkî ya herî girîng jî, dilsozî (dilsoziya Odysseus di berdewamiya hewildanên xwe yên vegerê de, piştî bîst salan jî, dilsoziya Telemachus, dilsoziya Penelope û dilsoziya xulamên Eurykleia û Eumaios).

• Wergera Îngilîzî ya Samuel Butler (Arşîva Klasîkên Înternetê): //classics.mit.edu/Homer/odyssey.html
• Guhertoya Yewnanî ya bi peyv-peyvwerger (Projeya Perseus): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus:text:1999.01.0135
• Kitêb-bi-pirtûk kurt û werger (About.com ): //ancienthistory.about.com/od/odyssey1/a/odysseycontents.htm