(ਧਾਰਮਿਕ ਪਾਠ, ਅਗਿਆਤ, ਹਿਬਰੂ/ਅਰਾਮੀ/ਯੂਨਾਨੀ, ਸੀ. 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ - ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਸੀਈ, 31,101 ਆਇਤਾਂ)

ਜਾਣ-ਪਛਾਣ "ਬਾਈਬਲ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ ਪਰ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਪੂਰਣ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਦੂਜੇ "ਬਾਈਬਲ-ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ" ਮਸੀਹੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ, "ਨਵੇਂ ਨੇਮ" ਅਤੇ "ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ" ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸ਼ਬਦ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਰੂਪ. ਅਜੇ ਵੀ ਦੂਸਰੇ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਅਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਕਿ "ਬਾਈਬਲ" ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਲਤੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਗੈਰ-ਧਾਰਮਿਕ ਪਾਠਕ, ਹਾਲਾਂਕਿ, "ਬਾਈਬਲ" ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਹਿਤ , ਅਤੇ ਮਿਥਿਹਾਸ ਅਤੇ ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਵੇਖੋ, ਹਾਲਾਂਕਿ "ਦ ਬਾਈਬਲ"<18 ਦੇ ਅਸਲ ਸਾਹਿਤਕ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਬਹਿਸ ਹੈ।>। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸੇਂਟ ਆਗਸਟੀਨ, 4ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਕਬੂਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਬਾਈਬਲ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ "ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨੀਵੀਂ" ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਜਾਪਦਾ ਸੀ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਸਦੇ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, "ਸਿਸੇਰੋ ਦੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ"। ਬਿਬਲੀਕਲ ਬਿਰਤਾਂਤ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ (ਬਾਈਬਲਿਕ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਉਲਟ) ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੀਮਤ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਲੰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਲਾਖਣਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘਟੀਆ ਢੰਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਜਾਪਦਾ ਹੈ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਮੂਲ ਇਬਰਾਨੀ - ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਟੀਲ ਕੀਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇ ਉਲਟ - ਅਸਲ ਵਿੱਚ "ਸ਼ੈਲੀ" ਹੈ)।

"ਬਾਈਬਲ" ਵਿੱਚ ਗੱਦ ਅਤੇਕਵਿਤਾ . ਵੱਡੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਰਤਕ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲਾਟ, ਪਾਤਰ, ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਗਦ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਵਾਰਤਕ ਉਹ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੂਰੇ "ਦ ਬਾਈਬਲ" ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੌਬ, ਜ਼ਬੂਰਾਂ, ਕਹਾਵਤਾਂ, ਉਪਦੇਸ਼ਕ, ਵਿਰਲਾਪ ਅਤੇ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ। ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ, ਕੁਝ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ" ਦੇ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਤੱਕ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। "ਓਲਡ ਟੈਸਟਾਮੈਂਟ" ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਬਰਾਨੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਮਾਨਤਾ ਨਾਮਕ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਜਾਂ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਚਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਧੁਨਿਕ ਕਵਿਤਾ ਲਈ ਆਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼ਬਦ ਨਾਟਕ, ਅਲੰਕਾਰ, ਤੁਕਾਂਤ ਅਤੇ ਮੀਟਰ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, "ਦ ਬਾਈਬਲ" ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮਾਂ (ਕੁਝ ਵਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ), ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਾਰਤਕ, ਜ਼ਬੂਰ, ਗੀਤ, ਬੁੱਧੀ, ਕਹਾਵਤਾਂ, ਜੀਵਨੀ, ਨਾਟਕੀ, ਅੱਖਰ ਅਤੇ ਸਾਖੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ, ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ, ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਾਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਤੇ ਵੰਸ਼ਾਵਲੀ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਸੂਚੀਆਂ।

"ਦ ਬਾਈਬਲ" ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇੱਥੇ ਕਈ ਹਨਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਥੀਮ ਜੋ "ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ" ਅਤੇ "ਨਵੇਂ ਨੇਮ" ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲਦੇ ਹਨ: ਕਿ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਹੈ , ਜਿਸਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਇਹ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ, ਚੱਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ; ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਜਾਤਾਂ, ਕੌਮੀਅਤਾਂ ਅਤੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ , ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਬੁਰੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੋਣ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ , ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਚੰਗਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੁਰਾਈ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਪਰਤਾਵੇ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ; ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਾਪ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੋਂ, ਅਤੇ ਉਸ ਮੁਕਤੀ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਮਲਿਆਂ (ਨਾਲ ਹੀ ਨਬੀਆਂ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਯਿਸੂ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਦੇ ਨਾਲ) ਵਿੱਚ ਸਿੱਧਾ ਦਖਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। .

"ਦ ਬਾਈਬਲ" ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਪੂਰਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ 1382 ਵਿੱਚ ਜੋਹਨ ਵਿਕਲਿਫ ਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕਿੰਗ ਜੇਮਸ ਸੰਸਕਰਣ 1611 ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਾਹਿਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਇਸਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਜਾਊ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ (ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ, ਜੌਨਸਨ, ਵੈਬਸਟਰ, ਆਦਿ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਦਰ), ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਦੌਰ ਜਦੋਂ ਧਰਮ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਿਆਸੀਕਰਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਲੀਅਮ ਟਿੰਡੇਲ ਸੀਉਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਅਨੁਵਾਦ ਲਈ 1536 ਵਿੱਚ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਫਿਰ ਕਿੰਗ ਜੇਮਜ਼ ਵਰਜ਼ਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਹ ਕੰਮ 1604 ਅਤੇ 1611 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਛੇ ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਹ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪਾਦਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਨੂੰ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਥੋਲਿਕ "ਨਿਊ ਟੈਸਟਾਮੈਂਟ" ਦਾ 1582 ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਇੱਕ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਾਈਬਲਾਂ ਦਾ।

• ਕਿੰਗ ਜੇਮਜ਼ ਵਰਜ਼ਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ (ਖੋਜਣ ਯੋਗ, ਕਈ ਹੋਰ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਦੇ ਲਿੰਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ): (Bible.com): / /bibleresources.bible.com/bible_kjv.php
• ਲਾਤੀਨੀ ਵੁਲਗੇਟ ਬਾਈਬਲ (ਫੋਰਮਿਲਾਬ): //www.fourmilab.ch/etexts/www/Vulgate/
• ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨੀ ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ (ਸੈਪਟੁਜਿੰਟ) (Spindleworks): //www.spindleworks.com/septuagint/septuagint.html

ਬਾਈਬਲ ਸੰਖੇਪ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੇਰਵੇ ਵਿੱਚ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਇਸਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਖੇਪ ਸਮੀਖਿਆ ਹੈ:

ਉਤਪਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 11 ਅਧਿਆਏ , "ਦ ਬਾਈਬਲ"<18 ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ> , ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਅਤੇ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਆਦਮ ਅਤੇ ਹੱਵਾਹ, ਮਹਾਨ ਹੜ੍ਹ ਅਤੇ ਨੂਹ ਦੇ ਕਿਸ਼ਤੀ, ਬਾਬਲ ਦਾ ਟਾਵਰ, ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ। ਉਤਪਤ ਦਾ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਾ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ: ਯਹੂਦੀ ਆਪਣੇ ਵੰਸ਼ ਨੂੰ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। ਅਬਰਾਹਾਮ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਇਸਹਾਕ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੋਤੇ ਜੈਕਬ (ਜਿਸਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਅਤੇ ਯਾਕੂਬ ਦੇ ਬੱਚੇ ("ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਬੱਚੇ"), ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੋਸਫ਼ ਦੁਆਰਾ; ਮੁਸਲਿਮ ਅਰਬਾਂ ਨੇ ਵੀ ਅਬਰਾਹਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਇਸਮਾਈਲ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਵੰਸ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ।

ਕੂਚ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੂਸਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪੁਰਖਿਆਂ ਤੋਂ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਜੀਉਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਜੋ ਇਬਰਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਸਰ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲੈ ਗਿਆ। ਉਹ ਚਾਲੀ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮਾਰੂਥਲ ਵਿੱਚ ਭਟਕਦੇ ਰਹੇ (ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਮੂਸਾ ਨੂੰ ਦਸ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਸਨ) ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਕਨਾਨ ਦੇ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਲੇਵੀਟਿਕਸ ਅਤੇ ਬਿਵਸਥਾ ਸਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ, ਇਬਰਾਨੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇਬਰਾਨੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ “ਇਬਰਾਨੀ ਬਾਈਬਲ” (ਈਸਾਈ “ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ” ) ਨੂੰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈਨਬੀ ਅਤੇ ਲਿਖਤਾਂ, ਜਾਂ, ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਈਸਾਈ ਵਿਧੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਬੁੱਧੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਿਤਾਬਾਂ (ਯਹੋਸ਼ੁਆ, ਜੱਜ, ਰੂਥ, ਸਮੂਏਲ I ਅਤੇ II, ਕਿੰਗਜ਼ I ਅਤੇ II, ਇਤਹਾਸ I ਅਤੇ II, ਅਜ਼ਰਾ, ਨਹਮਯਾਹ, ਟੋਬਿਟ, ਜੂਡਿਥ, ਐਸਤਰ ਅਤੇ ਮੈਕਾਬੀਜ਼ I ਅਤੇ II) ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਮੂਸਾ ਦਾ ਸਮਾਂ ਯਿਸੂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਈ ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਉੱਤੇ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਸ਼ਾਊਲ, ਡੇਵਿਡ, ਸੁਲੇਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਆਈ. ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਦੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਈ ਫੌਜੀ ਹਾਰਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗ਼ੁਲਾਮਾਂ ਨੂੰ ਬਾਬਲ ਲੈ ਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਅਤੇ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭਿਅਤਾ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੁਲੇਮਾਨ ਅਤੇ ਸਿਰਾਚ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ, ਸਫਲ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਜੀਵਨ ਜੀਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਹਾਰਕ ਬੁੱਧੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ; ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਰਥ, ਬੁਰਾਈ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਭਾਰੂ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦੇ ਹਨ; ਅਤੇ ਸੁਲੇਮਾਨ ਦਾ ਗੀਤ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਪਿਆਰ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਮ ਗੀਤ ਹੈ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਜਾਂ ਚਰਚ ਲਈ ਰੱਬ ਦੇ ਪਿਆਰ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਵਜੋਂ ਰੂਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ)।

ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਿਤਾਬਾਂ (ਯਸਾਯਾਹ, ਯਿਰਮਿਯਾਹ,ਵਿਰਲਾਪ, ਬਾਰੂਕ, ਹਿਜ਼ਕੀਏਲ, ਦਾਨੀਏਲ, ਹੋਜ਼ੇ, ਯੋਏਲ, ਅਮੋਸ, ਓਬਦਿਆਹ, ਯੂਨਾਹ, ਮੀਕਾਹ, ਨਹੂਮ, ਹਬੱਕੂਕ, ਸਫ਼ਨਯਾਹ, ਹੱਗਈ, ਜ਼ਕਰਯਾਹ ਅਤੇ ਮਲਾਕੀ) ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਵੱਲੋਂ ਹਿਦਾਇਤ ਜਾਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਰਲਾਪ ਅਤੇ ਬਾਰੂਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਇਬਰਾਨੀ ਨਬੀਆਂ (ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਈ ਨਾਬਾਲਗਾਂ) ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ, ਸੰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦੇਣ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ।

"ਨਵੇਂ ਨੇਮ" ਦੇ ਚਾਰ ਇੰਜੀਲ ਯਿਸੂ ਦੇ ਜਨਮ, ਜੀਵਨ, ਸੇਵਕਾਈ, ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ, ਮੌਤ ਅਤੇ ਪੁਨਰ-ਉਥਾਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਮੈਥਿਊ, ਮਾਰਕ ਅਤੇ ਲੂਕਾ ਬਹੁਤ ਸਮਾਨ ਹਨ, ਪਰ ਜੌਨ ਦੀ ਇੰਜੀਲ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਕੰਮ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਇੰਜੀਲਾਂ ਵਾਂਗ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ ਲੂਕਾ ਦੀ ਇੰਜੀਲ ਦਾ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੀਕਵਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸੇ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਮਸੀਹੀ ਚਰਚ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਸੂਲ ਪੀਟਰ ਅਤੇ ਪੌਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਚਰਚ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੇਤਾ ਸਨ। ਮੁਢਲੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ।

"ਨਵੇਂ ਨੇਮ" ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਰ ਹਨ ( ਪੱਤਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ), ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੌਲੁਸ ਰਸੂਲ ਨੂੰ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਿਦਾਇਤ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾਖਾਸ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ। ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਪੌਲੁਸ ਦੀਆਂ ਰੋਮੀਆਂ, ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ, ਗਲਾਤੀਆਂ, ਅਫ਼ਸੀਆਂ, ਫ਼ਿਲਿੱਪੀਆਂ, ਕਲੱਸੀਆਂ, ਥੱਸਲੁਨੀਕੀਆਂ ਅਤੇ ਇਬਰਾਨੀਆਂ, ਅਤੇ ਟਿਮੋਥਿਉਸ, ਟਾਈਟਸ ਅਤੇ ਫਿਲੇਮੋਨ ਨੂੰ ਲਿਖੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪੱਤਰ (ਜੇਮਜ਼, ਪੀਟਰ, ਜੌਨ ਅਤੇ ਜੂਡ ਦੁਆਰਾ) ਵੀ ਮੁਢਲੇ ਈਸਾਈਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ, ਹਿਦਾਇਤ ਦੇਣ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਹ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਮਸੀਹੀ ਪਿਆਰ, ਦਿਆਲਤਾ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ।

ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਪੋਕਲਿਪਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵੀ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੱਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜੌਨ (ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੌਨ ਰਸੂਲ) ਨਾਮਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ), ਪਰ ਇਹ ਸਾਧਾਰਨ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਨਾਟਕੀ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ, ਚਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਪਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਈਸਾਈਆਂ ਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਅਤੇ ਹੌਸਲਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ, ਜਦੋਂ ਸਮਾਂ ਸਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੁਰਾਈ ਦੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਸੰਸਾਰ ਉੱਤੇ ਹਾਵੀ ਜਾਪਦੀਆਂ ਹਨ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਰਾਜ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਦੀ ਪੂਰਤੀ।

“ਤਨਖ” ਜਾਂ “ਇਬਰਾਨੀ ਬਾਈਬਲ” ਦੀਆਂ 24 ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ​​ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਭਾਗ:

• “ਤੌਰਾਹ” (“ਟੀਚਿੰਗ”, ਜਿਸਨੂੰ “ਪੈਂਟਾਟੇਚ” ਜਾਂ <17 ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ>"ਮੂਸਾ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਕਿਤਾਬਾਂ" ): 1. ਉਤਪਤ, 2. ਕੂਚ, 3. ਲੇਵੀਆਂ, 4. ਨੰਬਰ, 5. ਬਿਵਸਥਾ ਸਾਰ।
• "ਨੇਵੀਮ" ("ਨਬੀ"): 6. ਜੋਸ਼ੁਆ, 7. ਜੱਜ, 8. ਸਮੂਏਲ I ਅਤੇ II, 9. ਰਾਜੇ I ਅਤੇ II, 10. ਯਸਾਯਾਹ, 11. ਯਿਰਮਿਯਾਹ, 12. ਹਿਜ਼ਕੀਏਲ, 13. ਬਾਰਾਂ ਛੋਟੇ ਨਬੀ (ਹੋਸ਼ੇਆ, ਯੋਏਲ, ਆਮੋਸ, ਓਬਦਯਾਹ, ਯੂਨਾਹ, ਮੀਕਾਹ, ਨਹੂਮ, ਹਬੱਕੂਕ, ਸਫ਼ਨਯਾਹ, ਹੱਗਈ, ਜ਼ਕਰਯਾਹ ਅਤੇ ਮਲਾਕੀ)। ”): 14. ਜ਼ਬੂਰ, 15. ਕਹਾਉਤਾਂ, 16. ਅੱਯੂਬ, 17. ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਗੀਤ (ਜਾਂ ਸੁਲੇਮਾਨ ਦਾ ਗੀਤ), 18. ਰੂਥ, 19. ਵਿਰਲਾਪ, 20. ਉਪਦੇਸ਼ਕ, 21. ਅਸਤਰ, 22. ਦਾਨੀਏਲ, 23. ਅਜ਼ਰਾ (ਨਹੇਮਯਾਹ ਸਮੇਤ), 24. ਇਤਹਾਸ I ਅਤੇ II।

ਈਸਾਈ "ਪੁਰਾਣਾ ਨੇਮ" ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ਯਿਸੂ, ਪਰ ਈਸਾਈਆਂ ਦੁਆਰਾ ਧਰਮ-ਗ੍ਰੰਥ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੋਟੇ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਹਿਬਰੂ ਬਾਈਬਲ" ਵਾਂਗ ਹੀ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਪਰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ (ਕੁੱਲ 39 ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਦੋਂ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ)। ਕੁਝ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਬਿਬਲੀਕਲ ਐਪੋਕ੍ਰਿਫਾ ਜਾਂ ਡਿਊਟਰੋਕੈਨੋਨੀਕਲ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ: ਟੋਬਿਟ, ਜੂਡਿਥ, ਮੈਕਾਬੀਜ਼ I ਅਤੇ II, ਵਿਜ਼ਡਮ ਆਫ਼ ਸੋਲੋਮਨ, ਸਿਰਾਚ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਕਲੇਸੀਆਸਟਿਕਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਬਾਰੂਚ, ਅਤੇ ਐਸਥਰ ਅਤੇ ਡੈਨੀਅਲ ਨਾਲ ਕੁਝ ਯੂਨਾਨੀ ਜੋੜਾਂ।

ਈਸਾਈ ਬਾਈਬਲ ਵੀਇਸ ਵਿੱਚ "ਨਵਾਂ ਨੇਮ" ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਯਿਸੂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਚਰਚ ਨੂੰ ਰਸੂਲ ਪੌਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੇਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੋਰ 27 ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ:

• ਇੰਜੀਲ (ਮੱਤੀ, ਮਰਕੁਸ, ਲੂਕਾ, ਜੌਨ)।
• ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ।
• ਸੈਂਟ. ਪੌਲੁਸ ਦੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ (ਰੋਮੀਆਂ, ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ I ਅਤੇ II, ਗਲਾਟੀਆਂ, ਅਫ਼ਸੀਆਂ, ਫਿਲਪੀਆਂ, ਕਲੋਸੀਆਂ, ਥੱਸਲੋਨੀਆਈ I ਅਤੇ II, ਟਿਮੋਥਿਉਸ I ਅਤੇ II, ਟਾਈਟਸ, ਫਿਲੇਮੋਨ, ਇਬਰਾਨੀਆਂ)।
• ਹੋਰ ਚਿੱਠੀਆਂ (ਜੇਮਜ਼, ਪੀਟਰ I ਅਤੇ II) , ਜੌਨ I, II ਅਤੇ III, ਜੂਡ)।
• ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਪੋਥੀ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਪੋਕਲਿਪਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)।

ਦਿ "ਹਿਬਰੂ ਬਾਈਬਲ" ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਤਿੰਨ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ: "ਤੌਰਾਹ" 6ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਦੇ ਬੇਬੀਲੋਨੀਅਨ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, "ਨੇਵੀਇਮ" ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੇ ਸੀਰੀਆਈ ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਸਮੇਂ (ਲਗਭਗ 167 ਈਸਾ ਪੂਰਵ), ਅਤੇ "ਕੇਤੂਵਿਮ" 70 ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੰਦ "ਕੈਨਨ" ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਅਪੌਕ੍ਰਿਫਲ" ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਯਹੂਦੀ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ।

ਮੁਢਲੇ ਈਸਾਈਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਬਾਈਬਲ ਦਾ ਪਾਠ ਸੀ "ਸੈਪਟੁਜਿੰਟ" , "ਹਿਬਰੂ ਬਾਈਬਲ" ਦਾ ਯੂਨਾਨੀ ਅਨੁਵਾਦ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੀਰੀਆਕ, ਕੋਪਟਿਕ, ਗੀਜ਼ ਅਤੇ ਲਾਤੀਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਵੱਖਰੀਆਂ ਸੂਚੀਆਂਪੁਰਾਤਨਤਾ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ, ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਸਿਨੋਡਜ਼ ਜਾਂ ਚਰਚ ਕੌਂਸਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ (ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 382 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਰੋਮ ਦੀ ਕੌਂਸਲ ਅਤੇ 393 ਸੀਈ ਵਿੱਚ ਹਿਪੋ ਦੀ ਸਭਾ) ਨੇ ਪਾਠਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਤ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਮੌਜੂਦਾ 46 ਪੁਸਤਕ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੈਥੋਲਿਕ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ "ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ" ਅਤੇ "ਨਵੇਂ ਨੇਮ" ਦੀ 27ਵੀਂ ਕਿਤਾਬ ਕੈਨਨ। 400 ਈਸਵੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ, ਸੇਂਟ ਜੇਰੋਮ ਨੇ "ਦ ਬਾਈਬਲ" ਦਾ "ਵਲਗੇਟ" ਲਾਤੀਨੀ ਸੰਸਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਿਨੋਡਜ਼ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸੀ ਅਤੇ, 1546 ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਂਟ ਦੀ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ, ਇਸਨੂੰ ਕੈਥੋਲਿਕ ਦੁਆਰਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲਾਤੀਨੀ ਰੀਤੀ ਵਿੱਚ ਚਰਚ ਹੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ​​ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਾਈਬਲ ਹੈ।

16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਪੋਕ੍ਰੀਫਲ ਜਾਂ ਡਿਊਟਰੋਕਾਨੋਨਿਕਲ " ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ” ਪਾਠਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੁਆਰਾ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ “ਹਿਬਰੂ ਬਾਈਬਲ” ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ। ਕੈਥੋਲਿਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕੋ 27 ਕਿਤਾਬ "ਨਿਊ ਟੈਸਟਾਮੈਂਟ" ਕੈਨਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।

"ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ" ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਬਿਬਲੀਕਲ ਇਬਰਾਨੀ ਵਿੱਚ, ਬਿਬਲੀਕਲ ਅਰਾਮੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਛੋਟੇ ਹਿੱਸਿਆਂ (ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੈਨੀਅਲ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਾ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ) ਦੇ ਨਾਲ, ਲਗਭਗ 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਅਤੇ 4ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਤਾਰੀਖਾਂ 'ਤੇ। "ਨਵੇਂ ਨੇਮ" ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਕੋਇਨੀ ਗ੍ਰੀਕ (ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਆਮ ਸੜਕੀ ਭਾਸ਼ਾ,) ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਧੇਰੇ ਸਾਹਿਤਕ ਕਲਾਸੀਕਲ ਯੂਨਾਨੀ ਦੇ ਉਲਟ), ਅਤੇ 1ਲੀ ਤੋਂ 2ਵੀਂ ਸਦੀ ਸੀ.ਈ. ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਟੀਕਤਾ ਨਾਲ ਡੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

"ਦ ਬਾਈਬਲ"<18 ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਅਸਲ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਲੇਖਕ> ਅਣਜਾਣ ਹਨ।

ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਕਿ "ਤੌਰਾਹ" ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੂਸਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਮੱਧਕਾਲੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ " ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਪਰਿਕਲਪਨਾ" ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਣਨ ਕੀਤੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ। ਇਹ "ਬਾਈਬਲ" ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲੋਂ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਵਧੇਰੇ ਵਿਚਾਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਪਾਠ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੁੱਲ ਉਹਨਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਲੇਖੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਲੋਚਕ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਬਾਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ "ਦ ਬਾਈਬਲ" ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ, ਸਥਾਨਾਂ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ "ਬਾਈਬਲ" ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਟੀਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਪਰ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕੰਮ ਵਜੋਂ ਜੋ ਅਕਸਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ (ਨਾਲ ਹੀ ਗੈਰ-ਹਿਬਰੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਉੱਤੇ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਰੋਤ ਸਮੱਗਰੀ ਵਜੋਂ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਈਸਾਈ ਸੰਪ੍ਰਦਾਵਾਂ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ “ ਬਾਈਬਲ” ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਈਸਾਈ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ