(Tragedya, Yunanca, MÖ 409, 1.471 satır)

Giriş

"Philoctetes" (Gr: "Philoktetes" ) Antik Yunan oyun yazarının bir tragedyasıdır Sophocles ilk kez M.Ö. 409 yılında Atina Dionysia Kenti'nde sahnelenen ve birincilik ödülü alan bu öykü, Troya Savaşı'nın sonlarına doğru, Troya'da anlatılan olaylardan sonra geçer. Homer 's "İlyada" ve Neoptolemus ile Odysseus'un, bir kehaneti gerçekleştirmek ve nihayet on yıllık savaşı sona erdirmek için engelli Philoctetes'i Troya'ya kadar kendilerine eşlik etmesi için ikna etme ya da kandırma girişimlerini anlatır.

Hikayenin varsayılan arka planı, Herakles'in ölümün eşiğinde olduğu zamana kadar uzanır (Sophokles'in bir başka oyununda anlatıldığı gibi, "The Trachiniae" ) ve acısını dindirmek için diri diri yakılmak ister. Ancak genç Philoktetes'ten başka kimse ateşi yakmak istemez ve Herakles bu iyiliğe karşılık Philoktetes'e okları yanılmaz bir şekilde öldüren sihirli yayını verir.

Daha sonra, Philoctetes (o zamana kadar büyük bir savaşçı ve okçu) diğer Yunanlılarla birlikte Truva Savaşı'na katılmak için ayrıldığında, bir yılan tarafından ayağından ısırıldı (muhtemelen Herakles'in cesedinin yerini ifşa ettiği için bir lanetin sonucu olarak). Isırık iltihaplandı, onu sürekli acı içinde bıraktı ve mide bulandırıcı bir koku yaydı. Koku ve Philoctetes'in sürekli acı çığlıkları Yunanlıları (özellikleOdysseus'un kışkırtmasıyla) onu ıssız Lemnos adasında bırakıp Troya'ya doğru yola koyulurlar.

On yıl süren savaştan sonra, Yunanlılar Troya'nın işini bitiremeyecek gibi görünüyorlardı. Ancak, Kral Priam'ın oğlu Helenus'u (kahin Cassandra'nın ikiz kardeşi ve kendisi de bir kahin ve peygamber) ele geçirdiklerinde, Philoctetes ve Herakles'in yayı olmadan savaşı asla kazanamayacaklarını anladılar. Böylece, Odysseus (kendi iradesine karşı), Akhilleus'un genç oğlu Neoptolemus'un eşliğindeLemnos'a yayı geri almak ve acı ve çarpık Philoctetes ile yüzleşmek için.

Oyun başladığında Odysseus, Neoptolemus'a gelecekte zafer kazanmak için utanç verici bir eylem gerçekleştirmeleri gerektiğini, yani nefret edilen Odysseus saklanırken Philoctetes'i sahte bir hikayeyle kandırmaları gerektiğini açıklar. Daha iyi bir yargıya karşı, onurlu Neoptolemus planla birlikte gider.

Philoctetes onca yıllık yalnızlık ve sürgünden sonra Yunanlı dostlarını yeniden görmenin sevinciyle doludur ve Neoptolemus, Philoctetes'i Odysseus'tan da nefret ettiğini düşünmesi için kandırmaya devam ederken, iki adam arasında kısa sürede bir dostluk ve güven oluşur.

Philoktetes daha sonra ayağında bir dizi dayanılmaz ağrı nöbeti geçirir ve derin bir uykuya dalmadan önce Neoptolemus'tan yayını tutmasını ister. Neoptolemus yayı almakla (denizciler korosunun önerdiği gibi) zavallı Philoktetes'e geri vermek arasında kalır. Neoptolemus'un vicdanı sonunda üstün gelir ve Philoktetes olmadan yayın işe yaramayacağının da bilincinde olarakOdysseus yayı geri verir ve Philoktetes'e gerçek görevlerini açıklar. Odysseus şimdi de kendini gösterir ve Philoktetes'i ikna etmeye çalışır, ancak şiddetli bir tartışmanın ardından, Odysseus sonunda öfkeli Philoktetes onu öldürmeden önce kaçmak zorunda kalır.

Neoptolemus, Philoctetes ile silah arkadaşı olacaklarını ve Troya'nın alınmasında etkili olacaklarını (Helenus'un kehanetine göre) yazan tanrılara güvenmeleri gerektiğini savunarak, Philoctetes'i kendi özgür iradesiyle Troya'ya gelmeye ikna etmeye çalışır. Ancak Philoctetes ikna olmaz ve Neoptolemus sonunda pes ederek onu Yunanistan'daki evine geri götürmeyi kabul eder,Böylece Yunan ordusunun gazabını göze almış oldular.

Ancak onlar ayrılırken Herakles (Philoctetes ile özel bir bağı olan ve artık bir tanrı olan) belirir ve Philoctetes'e Troya'ya gitmesini emreder. Herakles, Helenus'un kehanetini doğrular ve Philoctetes'in iyileşeceğini ve savaşta büyük onur ve ün kazanacağını vaat eder (aslında oyunda yer almamasına rağmen, Philoctetes aslında Troya'da saklanmak için seçilenlerden biridir).Truva Atı ve Paris'in öldürülmesi de dahil olmak üzere şehrin yağmalanması sırasında kendini göstermiştir). Herakles herkesi tanrılara saygı göstermeleri ya da sonuçlarına katlanmaları konusunda uyararak sözlerini bitirir.

Philoktetes'in yaralanması, Limni adasına sürgüne gönderilmesi ve sonunda Yunanlılar tarafından geri çağrılması efsanesinden Homer 's "İlyada" Geri çağırma işlemi kayıp destanda da daha ayrıntılı olarak anlatılmıştır, "Küçük İlyada" (bu versiyonda Neoptolemus değil Odysseus ve Diomedes tarafından geri getirilmiştir). Ana Truva Savaşı hikayesinin kenarlarında biraz periferik bir konumda olmasına rağmen, açıkça popüler bir hikayeydi ve hem Aeschylus ve Euripides daha önce de bu konuda oyunlar yazmıştı Sophocles (her ne kadar oyunlarından hiçbiri günümüze ulaşmamış olsa da).

İçinde Sophocles Philoctetes'in terk edilmişlik duygusu ve çektiği acıya anlam arayışı bugün hâlâ bize sesleniyor ve oyun doktor/hasta ilişkisine, acının öznelliğine ve ağrı yönetiminin zorluğuna, hastaya bakmanın uzun vadeli zorluklarına dair zorlu sorular yöneltiyor.kronik hastalar ve tıbbi uygulamaların etik sınırları. İlginç bir şekilde, iki oyun Sophocles ' yaşlılık, "Philoctetes" ve "Oedipus Colonus'ta" Her ikisi de yaşlı, yıpranmış kahramanlara büyük bir saygı ve neredeyse huşu ile yaklaşarak, oyun yazarının hem tıbbi hem de psiko-sosyal açılardan acı çekmeyi anladığını göstermektedir.

Ayrıca oyunun merkezinde, dürüst ve onurlu eylem adamı (Neoptolemus) ile alaycı ve vicdansız söz adamı (Odysseus) arasındaki karşıtlık ve ikna ve aldatmanın tüm doğası yer alır. Sophocles riskler ne kadar yüksek olursa olsun demokratik söylemde aldatmanın haklı gösterilemeyeceğini ve çatışmaların çözülmesi için siyaset dışında ortak bir zemin bulunması gerektiğini öne sürmektedir.

Herakles'in oyunun sonlarına doğru, içinden çıkılmaz gibi görünen sorunun çözümünü sağlamak için doğaüstü bir şekilde ortaya çıkması, Antik Yunan'ın "deus ex machina" geleneğine çok uygundur.

• Thomas Francklin tarafından yapılan İngilizce çeviri (Internet Classics Archive): //classics.mit.edu/Sophocles/philoct.html
• Kelime kelime çeviri içeren Yunanca versiyon (Perseus Projesi): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus:text:1999.01.0193