(трагікамедыя, грэчаская, каля 408 г. да н.э., 709 радкоў)

Уводзіныхоць паўсюль яго называюць проста «Цыклопам».

Адысей прапануе Сілену абмяняць віно ў абмен на ежу для яго галоднай каманды, і, нягледзячы на ​​тое, што гандляваць ежай не ён, слуга Дыяніса не можа супрацьстаяць абяцанню яшчэ віна. Калі цыклоп прыбыў, Сілен паспяшаўся абвінаваціць Адысея ў крадзяжы ежы, пакляўшыся ўсімі багамі і жыццём сатыраў, што ён гаворыць праўду.

Нягледзячы на ​​намаганні маладзейшага і больш сучаснага сатыра каб адкрыць праўду, раз'юшаны цыклоп заганяе Адысея і яго каманду ў сваю пячору і пачынае іх пажыраць. Узрушаны тым, што ён стаў сведкам, Адысей паспявае ўцячы і задумвае схему, каб напіць Цыклопа, а затым выпаліць яму адзінае вока гіганцкай качаргой.

Цыклоп і Сілен п'юць разам , спрабуючы перасягнуць адзін аднаго ў сваіх намаганнях. Калі Цыклоп добра і па-сапраўднаму п'яны, ён выкрадае Сілена ў сваю пячору (верагодна, для сексуальнага задавальнення), і Адысей бачыць магчымасць выканаць наступны этап свайго плана. Сатыры прапануюць дапамогу, але потым адмаўляюцца ад мноства абсурдных апраўданняў, калі надыходзіць час, і раздражнёны Адысей замест гэтага запрашае сваю каманду на дапамогу. Паміж імі ім удаецца выпаліць вока Цыклопа.

Аслеплены Цыклоп крычыць, што яго асляпіў «Ніхто» (такое імя Адысей даў падчас іх першай сустрэчы) ісатыры высмейваюць яго. Аднак эгаістычны Адысей памылкова выпальвае сваё сапраўднае імя, і, хоць яму і яго камандзе ўдалося ўцячы, астатнія праблемы, з якімі Адысей сутыкаецца падчас свайго падарожжа дадому, звязаны з гэтым учынкам, бо Цыклоп быў дзіцем Пасейдона .

Нягледзячы на ​​тое, што п'еса мае некаторыя ўнутраныя вартасці, яе галоўная цікавасць для сучаснага чытача заключаецца ў тым, што яна застаецца адзіным поўным узорам традыцыі сатырычнай драмы. П'есы сатыра (не блытаць з «сатырамі») былі старажытнагрэчаскай формай непачцівай трагікамедыі, падобнай да сучаснага бурлескнага стылю, з удзелам хора сатыраў (паўчалавек-паўказлоў паслядоўнікаў Пана і Дыяніса, які блукаў па лясах і гарах) і заснаваны на тэмах грэчаскай міфалогіі, але ўтрымліваў тэмы выпіўкі, адкрытай сэксуальнасці, свавольстваў і агульнай весялосці.

П'есы сатыра былі прадстаўлены як легкадумны працяг пасля кожнай трылогіі трагедый на афінскіх драматычных святах Дыянісій, каб зняць трагічнае напружанне папярэдніх п'ес. Героі размаўлялі трагічнымі ямбамі, відаць, вельмі сур'ёзна ставіліся да ўласнай сітуацыі, у адрозненне ад легкадумных, непачцівых і непрыстойных выказванняў і выхадак сатыраў. Выкарыстоўваныя танцы звычайна характарызаваліся бурнымі і імклівымі рухамі, парадзіраваннем і карыкатурайвысакародныя і грацыёзныя танцы трагедый.

Гісторыя ўзята непасрэдна з IX кнігі Гамэра “Адысея” , адзіным новаўвядзеннем з'яўляецца прысутнасць Сілена і сатыраў. Супярэчлівыя элементы адважнага, авантурнага і знаходлівага ваяра Адысея, грубага і жорсткага цыклопа, п'янага Сілена і баязлівых і распусных сатыраў аб'ядноўвае Еўрыпід з рэдкім майстэрствам у твор гарманічнай прыгажосці.

• Пераклад на англійскую мову Э. П. Колрыджа (Архіў Інтэрнэт-класікі): //classics.mit.edu/Euripides/cyclops.html
• Грэцкая версія з пераклад слова ў слова (праект Perseus): //www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus:text:1999.01.0093