woodland.

90

ibi semper omne uitae spatium famula fuit.

Der wie syn hiele libben altyd in tsjinstfaam.

91

dea, magna dea, Cybebe, dea domina Dindymi,

Godinne, grutte goadinne, Cybele, goadinne, frou fan Dindymus

92

procul a mea tuos sit furor omnis, era, domo:

fier fan myn hûs wês al dyn grime, o myn keninginne

93

alios age incitatos, alios age rabidos.

oaren ride do yn waanzin, oaren driuwe dy ta waansin.

Foarige Carmenfiguer is dêr dat ik net hie?

63

ego mulier, ego adulescens, ego ephebus, ego puer ,

Ik, om in frou te wêzen - dy't in stripling wie, ik in jonge, ik in jonge,

64

ego gymnasi fui flos, ego eram decus olei:

Ik wie de blom fan 'e boarterstún, ik wie ienris de gloarje fan de palaestra:

65

mihi ianuae frequentes, mihi limina tepida,

myn wiene de drokte doarren, myn de waarme drompels,

66

mihi floridis corollis redimita domus erat,

myn de blommen slingers om myn hûs te dekken

67

linquendum ubi esset orto mihi Sole cubiculum.

doe't ik by sinne opgong myn keamer ferlitte soe.

68

ego nunc deum ministra et Cybeles famula ferar?

Ik, sil ik no hjitte - wat? in tsjinstfaam fan 'e goaden, in tsjinstfeint fan Cybele?

69

ego Maenas, ego mei pars, ego uir sterilis ero?

Ik bin in Maenad, ik diel fan mysels, in ûnfruchtbere man sil ik wêze?

70

ego uiridis algida Idae niue amicta loca colam?

Ik, sil ik wenje yn iiskâlde sniebeklaaide streken fan griene Ida,

71

ego uitam agam sub altis Phrygiae columinibus,

Ik jou myn libben troch ûnder de hege toppenof Phrygia,

72

ubi cerua siluicultrix, ubi aper nemoriuagus?

mei de hinde dy't it bosk achterfolget, mei de boer dy't de bosk rint?

73

iam iam dolet quod egi, iam iamque paenitet.'

no, no rue ik myn died, no, no soe ik it ûngedien wurden."

74

roseis ut huic labellis sonitus citus abiit

Fan syn roze lippen as dizze wurden útkommen forth,

75

geminas deorum ad aures noua nuntia referens,

in nij berjocht bringe oan beide earen fan 'e goaden,

76

ibi iuncta iuga resoluens Cybele leonibus

dan Cybele, dy't it fêste jok fan har liuwen losmakke,

77

laeuumque pecoris hostem stimulans ita loquitur.

en goading dy fijân fan 'e keppel dy't links tekene, sa sprekt:

78

'agedum,' inquit 'age ferox fac ut hunc furor

"Kom no," seit se, "kom, gean fûleindich, lit de waansin him dêrom jage

79

fac uti furoris ictu reditum in nemora ferat,

bied him dêrmei troch slach fan waansin hie him wer nei de bosken,

80

mea libere nimis qui fugere imperia cupit.

hy dy't te frij wêze soe, en rinnefuort fan myn soevereiniteit.

81

age caede terga cauda, ​​tua uerbera patere,

Kom, slach werom mei de sturt, ferneare dyn eigen geseling,

82

fac cuncta mugienti fremitu loca retonent,

meitsje alles rûnom mei bruljend brul,

83

rutilam ferox torosa ceruice quate iubam.'

skodzje fûleindich op 'e skerpe nekke dyn reade mane."

84

ait haec minax Cybebe religatque iuga manu.

Sa seit grimmitige Cybele, en mei har hân ûntbinet de jok.

85

ferus ipse sese adhortans rapidum incitat animo,

It meunster bringt syn moed op en wekt him ta grime fan hert;

86

uadit, fremit , refringit uirgulta pede uago.

Sjoch ek: De ridders - Aristofanes - Alde Grikelân - Klassike literatuer

hy raast fuort, hy raast, mei rinnende foet brekt er it boarstelhout.

87

at ubi umida albicantis loca litoris adiit,

Mar doe't er by de wetterige streken fan 'e wyt-glimmende kust kaam,

88

teneramque uidit Attin prope marmora pelagi,

en seach tender Attis troch de glêde romten fan 'e see,

89

facit ympuls. illa demens fugit in nemora fera;

hy raast op him ôf - dwylsinnich fljocht Attis nei it wyldin frou, hy freget him ôf wat sil barre. Attis fertelt oer hoe't er eartiids in grutsk lid wie fan it skoalgymnasium , de palaestra. As Attis reflektearret oer wa't hy wie en is, feroaret Catullus hinne en wer fan froulike en manlike foarnamwurden. Spitigernôch hat Attis spyt fan wat er dien hat, hy feroaret dan yn Cybele dy't yn gewelddiedige wurden sprekt oer hoe't dwylsinnigens Attis sil oernimme. Se ferwiist nei de liuw dy't Attis gek meitsje sil en him yn 'e bosk twinge sil.

I n Romeinske mytology, Cybele waard ferbûn mei wylde natuer. Har begelieder wie de liuw. Se ferskilt fan de Grykske goadinne fan it wyld, Artemis, dy't in hert as begelieder en symboal hie. Yn 'e Romeinske mytology wie Attis, de god fan 'e fegetaasje, de gemaal fan Cybele. De Gallae wiene eunuchen. Attis waard ferbûn mei Phyrgia en in kultus yn Dindymon . Attis soe trouwe, mar doe't it houliksliet spielde, liet Cybele harsels oan Attis sjen en hy kastrearre himsels yn in fit fan waansin. De goaden besleaten letter dat Attis ûnstjerlik wêze soe. Catullus ûndersiket de relaasje tusken dizze twa wichtige goaden yn it Romeinske pantheon. Hy liket fassinearre te wêzen troch de minsken dy't Cybele oanbidden en hoe't se it leafst dat se kastrearre waarden. Dit koe relatearre wurde oan Artemis, dy't in faam goadinne wie en manlju soe fermoardzje dy't har neaken seagen.

Dit gedicht ferskilt bot fan de typyske gedichten fan Catullus . Yn stee fan praten oer seksmei Lesbia of it grappen fan syn freonen, Catullus wurdt muzikaal en freget de rol fan manlju en froulju. Dit gedicht waard skreaun yn 'e f.Kr. tiden, mar it is tige passend hjoed as de rollen fan geslachten wurde hieltyd ferskowing.

Carmen 63

Line	Latynske tekst	Ingelske oersetting
1	SVPER alta uectus Attis celeri rate maria,	Barre yn syn flugge bast oer djippe see,
2	Phrygium ut nemus citato cupide pede tetigit,	Attis, doe't er gretig mei in flugge foet it Phrygyske wâldlân berikte,
3	adiitque opaca siluis redimita loca deae,	en ynfierd de goadinne' wenplakken, skaad, bosk-kroane;
4	stimulatus ibi furenti rabie, uagus animis,	dêr, troch razende waansin, ferbjustere yn gedachten,
5	deuolsit ili acuto sibi pondera silice,	hy smiet mei skerpe fjoerstien de lêst fan syn lid fan him del.
6	itaque ut relicta sensit sibi membra sine uiro,	Dus doe't se fielde dat har ledematen har ferlern hawwe manbood,
7	etiam recente terrae sola sanguine maculans,	noch mei farsk bloed dabbling it gesicht fan 'egrûn,
8	niueis citata cepit manibus leue typanum,	snel mei snie bannen pakte se de ljochte timbrel,
9	typanum tuum, Cybebe, tua, mater initia,	jo timbrel, Cybele, jo mystearjes, mem,
10	quatiensque terga tauri teneris caua digititis	en skodzje mei sêfte fingers de holle oksehuid
11	canere haec suis adorta est tremebunda comitibus.	sa begûn se trillend foar har maten te sjongen:
12	'agite ite ad alta, Gallae, Cybeles nemora simul,	“Come fuort, jim Gallae, gean tegearre nei de berchwâlden fan Cybele,
13	simul ite, Dindymenae dominae uaga pecora,	tegearre gean, swalkjende keppel fan 'e frou fan Dindymus,
14	aliena quae petentes uelut exules loca	dy't fluch bûtenlânske wenten sykje as ballingen,
15	sectam meam exsecutae duce me mihi comites	folge myn regel doe't ik dy yn myn trein lei,
16	rapidum salum tulistis truculentaque pelagi	de hurdrinnende pekel en de wylde seeën,
17	et corpus euirastis Veneris nimio odio;	enûnbemanne jo lichems fan folsleine ôfgriis fan leafde,
18	hilarate erae citatis erroribus animum.	jou it hert fan jo frouwe mei fluch omswalkjen.
19	mora tarda mente cedat: simul ite, sequimini	Lit doffe fertraging út jo geast gean; gean tegearre, folgje
20	Frygiam ad domum Cybebes, Phrygia ad nemora deae,	nei it Phrygyske hûs fan Cybele, nei de Phrygyske bosken fan 'e goadinne,
21	ubi cymbalum sonat uox, ubi tympana reboant,	dêr't it lûd fan bekkens klinkt, wêr't timbrels opnij echo,
22	tibicen ubi canit Phryx curuo graue calamo,	dêr't de Frygyske fluitspiler in djippe noot op syn blaast kromme reed,
23	ubi capita Maenades ui iaciunt hederigerae,	dêr't de Maenads mei ivy-kroane har hollen mei geweld goaie,
24	ubi sacra sancta acutis ululatibus agitant,	wêr't se mei skrille gjalpen de hillige emblemen skodzje,
25	ubi sueuit illa diuae uolitare uaga cohors,	dêr't dat swalkjende selskip fan 'e goadinne wend is,
26	quo nos decet citatis celerare tripudiis.'	wêr't foar ús moetsjete haasten mei snelle dûnsen.”
27	simul haec comitibus Attis cecinit notha mulier,	Sa gau as Attis, frou noch gjin wiere, sa sjonge tsjin har maten,
28	thiasus repente linguis trepidantibus ululat,	de revelers ynienen mei trillende tongen raze,
29	leue tympanum remugit, caua cymbala recrepant.	it ljochte timbrel rinkelt wer, botst wer mei de holle bekkens,
30	uiridem citus adit Idam properante pede chorus.	snel nei grien Ida giet de roun mei hastige foet.
31	furibunda simul anhelans uaga uadit animam agens	Dan te fûleindich, hygjend, ûnwis, swalket, nei sykheljen,
32	comitata tympano Attis per opaca nemora dux,	bywenne troch de timbrel, Attis, troch de tsjustere bosken har lieder,
33	ueluti iuuenca uitans onus indomita iugi;	as in keale ûnbrutsen út 'e lêst fan it jok.
34	rapidae ducem sequuntur Gallae properipedem.	Fast folgje de Gallae harren fluchfoete lieder.
35	itaque, ut domum Cybebes tetigere lassulae,	Dus wannearhja krigen it hûs fan Cybele, flau en wurch,
36	nimio e labore somnum capiunt sine Cerere.	nei in protte muoite nimme se har rêst sûnder brea;
37	piger syn labante languore oculos sopor operit;	swiere sliep bedekt har eagen mei slingerjende wurgens,
38	abit in quiete molli rabidus furor animi.	de delirious waansin fan harren geast giet fuort yn sêfte sliep.
39	sed ubi oris aurei Sol radiantibus oculis	Mar as de sinne mei de flitsende eagen fan syn gouden gesicht
40	lustrauit aethera album, sola dura, mare ferum,	ferljochte de heldere himel, de fêste lannen, de wylde see,
41	pepulitque noctis umbras uegetis sonipedibus,	en de tinten fan 'e nacht ferjage mei eagere trampende hynders verfrist,
42	ibi Somnus excitam Attin fugiens citus abiit;	doe flechte Sliep út 'e wekker Attis en waard fluch fuort;
43	trepidante eum recepit dea Pasithea sinu.	him krige de goadinne Pasithea yn har fladderjende boezem.
44	ita de quiete molli rapida sine rabie	Dus nei sêfte sliep, befrijd fangewelddiedige waansin,
45	simul ipsa pectore Attis sua facta recoluit,	sa gau't Attis sels yn syn hert syn eigen akte beoardiele,
46	liquidaque mente uidit sine quis ubique foret,	en seach mei helder ferstân wat de leagen ferlern hie en wêr't er wie,
47	animo aestuante rusum reditum ad uada tetulit.	mei wer opwinende geast rûn er werom nei de weagen.
48	ibi maria uasta uisens lacrimantibus oculis,	Dêr, útsjocht op de ôffalsee mei streamende eagen,
49	patriam allocuta maelast ita uoce miseriter.	sa spruts se jammerdearlik har lân oan mei trienjende stim:
50	'patria o mei creatrix, patria o mea genetrix,	” O myn lân dat my it libben joech! O myn lân dat my barst!
51	ego quam miser relinquens, dominos ut erifugae	Wem ferlitte, allegear jammerdearlik! as rinnende tsjinstfeinten harren hearen ferlitte,
52	famuli solent, ad Idae tetuli nemora pedem,	Ik haw myn foet droegen nei de bosken fan Ida,
53	ut aput niuem et ferarum gelida stabula forem,	om te libjen tusken snien en beferzen lairs of wildbisten,
54	et earum omnia adirem furibunda latibula,	en besykje yn myn razernij al har lústerjende holen,
55	ubinam aut quibus locis te positam , patria, reor?	- wêr dan of yn hokker regio tink ik dat jo plak wêze moatte, o myn lân?
56	cupit ipsa pupula ad te sibi derigere aciem,	Myn eachbollen ûnbidich lang om har blik nei dy te draaien
57	rabie fera carens dum breue tempus animus est.	wylst myn geast foar in koarte romte frij is fan wylde waansin.
58 Sjoch ek: Climax of Antigone: It begjin fan in finale	egone a mea remota haec ferar yn nemora domo?	Ik, sil ik út myn eigen hûs fier fuort yn dizze bosken droegen wurde?
59	patria, bonis, amicis, genitoribus abero?	fan myn lân, myn besittings, myn freonen, myn âlden, sil ik wêze ?
60	abero foro, palaestra, stadion en gyminasiis?	ôfwêzich fan 'e merke, it wrakseljen, de racebaan, it boarterstún?
61	miser a miser, querendum est etiam atque etiam, anime.	ûngelokkich, allegear ûngelokkich hert, wer, wer moatte jo kleie.
62	quod enim genus figurast, ego non quod obierim?	Foar hokker foarm fan minske